Conservación y restauración de metales

De Wikipedia, la enciclopedia libre
Esta es una versión antigua de esta página, editada a las 10:26 29 oct 2020 por FrescoBot (discusión · contribs.). La dirección URL es un enlace permanente a esta versión, que puede ser diferente de la versión actual.
Crátera Derveni de bronce, 350 a.c., Altura: 90,5 cm, Inv. B1, Museo Arqueológico de Tesalónica, después de la limpieza y conservación.

La conservación y restauración de metales, es la actividad dedicada a la protección y preservación de objetos históricos (religiosos, artísticos, técnicos y etnográficos) y arqueológicos hechos en parte o totalmente de metal. Incluye todas las actividades encaminadas a prevenir o retrasar su deterioro, así como la mejora de su accesibilidad y la facilidad de su lectura como objetos del patrimonio cultural. A pesar del hecho de que los metales se consideran generalmente como materiales relativamente permanentes y estables, en contacto con el medio ambiente se deterioran poco a poco, algunos más rápido y otros mucho más lento. Esto se aplica especialmente a los hallazgos arqueológicos.

Bronce apoxyomenos, fechado entre el siglo I y II a.c., encontrado y recuperado del mar Adriático, cerca de la pequeña isla Vele Oryule, cerca de la isla Loshiny, Croacia, ejemplo de conservación de metales arqueológicos.

Es muy importante que un conservador de metales tenga conocimiento de las técnicas básicas de elaboración de metales, historia de la metalurgia, historia del arte, arqueología, corrosión de los metales, métodos de investigación científica, teoría y ética de la conservación-restauración.

Deterioro de los metales

Perseo con la cabeza de Medusa en la galería Loggia dei Lanzi en el borde de la Piazza della Signoria en Florencia, foto tomada después de la limpieza y restauración de la estatua.

Una causa esencial de deterioro es la corrosión de los objetos de metal o deterioro del objeto por interacción con el medio ambiente. Como factores más influyentes en el deterioro de los objetos históricos deben ser señalados la humedad relativa y la contaminación del aire, mientras que en los objetos arqueológicos tiene un papel crucial la composición, la profundidad, la humedad y la cantidad de gases en el suelo. En los casos de agua de mar o dulce los factores de alteración más importantes son la cantidad y composición de sales solubles, la profundidad del agua, la cantidad de gases disueltos, la dirección de las corrientes de agua y el papel de los organismos vivos, tanto microscópicos como macroscópicos.[1]

Deterioro de materiales asociados con metales

El deterioro de materiales asociados depende de que sean materiales orgánicos o inorgánicos. Los materiales orgánicos normalmente se degradan en un período relativamente corto de tiempo, principalmente por biodegradación. Con materiales inorgánicos estos tratamientos son mucho más largos y complejos. La cantidad de aire, la humedad, la profundidad y la composición del suelo son muy importantes. En caso de agua salada y dulce son esenciales la cantidad de aire disuelto en el agua, la profundidad del agua, la dirección de las corrientes y los organismos vivos microscópicos y macroscópicos.

Básico

Al igual que las intervenciones de conservación y restauración de cualquier otro material, deben respetarse los principios básicos de conservación-restauración basados en la calidad de la ejecución y en la mejor preservación de la identidad e integridad de los objetos culturales, históricos y tecnológicos. Intervención mínima, reversibilidad y capacidad de reproducción del tratamiento elegido son esenciales, así como la posibilidad de una fácil identificación de las partes restauradas.[2]​ Recientemente el uso de materiales y procedimientos naturales no tóxicos empieza a ser importante, tanto en la relación entre el objeto y el conservador-restaurador como también en relación con el medio ambiente.

Investigación

Hoy en día la investigación científica es una parte integral del tratamiento de conservación de metales, al menos en los países muy desarrollados.

Identificación de metales y aleaciones

  • Métodos sencillos - examen visual, ensayos puntuales, densidad
  • Métodos científicos - fluorescencia de rayos X, difracción de rayos X, emisión de partículas inducida por rayos X, LIBS, SEM, técnicas electroquímicas, metalografía

Identificación de los tratamientos y productos de corrosión

  • Método sencillo - examen visual, pruebas puntuales
  • Test de Oddy - para el cobre, la plata y el plomo
  • Métodos científicos - XRD, SEM, metalografía

Identificación de materiales asociados con metales

  • Métodos sencillos - examen visual, pruebas puntuales, densidad
  • Métodos científicos - XRF cromatografía

Identificación de la tecnología utilizada en la elaboración de los objetos

Toma de decisiones.

En la preparación del proyecto de conservación de metales es esencial el enfoque interdisciplinar. Ello Implica la participación del mayor número posible de expertos, como mínimo, debemos incluir al conservador (arqueólogo, historiador, historiador del arte), los científicos especializados en corrosión de objetos metálicos del patrimonio cultural y el conservador-restaurador.

Documentación

La documentación sistemática y bien gestionada es hoy en día un requisito previo esencial para la calidad en la ejecución de los tratamientos  de conservación y restauración, incluyendo la documentación del estado de los objetos antes, durante y después del tratamiento. La identificación de los materiales y procedimientos utilizados para producir los objetos y los resultados de cualquier investigación científica también deben ser parte de la documentación . Por último, pero no menos importante, una parte integrante de la documentación debe ser la recomendación para el cuidado posterior del objeto.

Ética y problemas éticos en la conservación de metales

El concepto ético en conservación de objetos de metal en principio es el mismo que el de otros ámbitos de la conservación-restauración del patrimonio cultural.

Pero hay varios problemas específicos que solo se pueden encontrar en la conservación de los metales: el problema del tratamiento térmico de piezas arqueológicas y el problema de la restauración radical de objetos históricos, en su mayoría técnicos, pero también arquitectónicos.

Mientras que en el primer caso es un problema principalmente de destrucción de valiosos datos científicos, en el caso del problema de los objetos técnicos, arquitectónicos, y un poco menos frecuente, el de los objetos históricos, es que un elemento radicalmente restaurado simplemente simula el aspecto original del objeto, por lo que algunas formas de objetos pueden llegar a ser consideradas en mayor o menor medida como falsificaciones, que solo simulan superficialmente el estado del objeto perdido hace mucho tiempo o nunca existente.

De acuerdo con lo mencionado antes, siempre que sea posible, deben preservarse los datos históricos reales. Realizada la restauración del objeto técnicamente de forma profesional y completamente documentada, se debe evitar ya que tales objetos sean vistos solo como sustitutos recién pintados de la auténtica referencia histórica.

También pueden incluirse los problemas éticos relacionados con la conservación de los objetos metálicos del patrimonio con carácter sagrado[3]

Conservación

Conservación preventiva

Los objetos metálicos del patrimonio son sensibles a las condiciones ambientales como la temperatura, la humedad, la contaminación del aire y la exposición a la luz ultravioleta y la luz visible. Deben ser protegidos en un ambiente controlado donde dichas variables se mantengan dentro de un rango de niveles de daño limitado. La conservación preventiva, también conocida como el cuidado de colecciones, es un elemento importante de la política del museo. Es una responsabilidad esencial de los profesionales del museo crear y mantener un entorno de protección para las colecciones a su cargo, ya sea en el almacén, en la vitrina, o durante su traslado. Un museo debe vigilar cuidadosamente el estado de las colecciones para determinar cuándo un objeto requiere una intervención de conservación y los servicios de un conservador-restaurador cualificado.

Conservación curativa

Limpieza

El procedimiento más común en conservación y restauración de metales es el tratamiento de limpieza. En este tratamiento se puede distinguir entre limpieza mecánica, química, electroquímica, plasma, por ultrasonidos y láser. En principio, está dirigido a la eliminación de la suciedad y los productos de corrosión de la superficie del objeto de metal. En muchos casos los objetos arqueológicos solo se pueden limpiar mecánicamente.

Metal Limpieza mecánica Limpieza química Limpieza electroquímica Limpieza por ultrasonidos Limpieza láser Limpieza plasma
Oro X Solución de tiourea acidificada 8-10% (compuesto cancerígeno). Tiosulfato de sodio 30%, EDTA 10%[4] X X X
Plata X Tiosulfato de sodio 30%[4]​ Tiosulfato de amonio 15%, Solución de tiourea acidificada 8-10% (compuesto cancerígeno).[5]​ EDTA 10%[4]​, Yoduro de potasio 12% / 3% H2SO4/85% de H2O[6] X X X X
Cobre / aleación de cobre X Citrato de amonio 5% / pH 9[7]​, tartrato de sodio potasio 25%[8]​, EDTA 4% / pH 10[8]​ NaOH 120g/40g de glicerol / agua 1 lit[8] X X X X
Hierro / Acero X Citrato de amonio 5% / pH 3,5[7]​, ácido fosfórico 10-20%[8] X X X X
Estaño/peltre X Ácido clorhídrico 5%,[8]​, Fosfato trisódico 15%[9] X
Plomo X? EDTA 4%/pH 5,5[10]​, HCl 5% + acetato de amonio 10%[8] X
Cinc X Ácido sulfúrico al 5%[10]​,

EDTA pH 7[10]​, Cloruro de amonio 10%[9]

X
Aluminio X? Citrato de amonio 5% / pH 7[11] X X X
Titanio Ácido cítrico 10-25% / 90 C[12]
Magnesio 30g de carbonato de sodio / 30g de fosfato trisódico / 1g detergente sintético / agua 1 lit/ 80-95 °C temp, 3-20 minutos, pH 11[13] X
Cromado plateado X? 47,5g ácido cítrico/47,5g de gluconato de sodio / 4,9g ácido tartárico/0.1g tensoactivo no iónico/1-10 lit agua[14]
Niquelado X? 47,5g ácido cítrico/47,5g gluconato de sodio / 4,9g ácido tartárico / 0,1g tensoactivo no iónico/1-10 lit agua[14]

Consolidación estructural

Destinado a fortalecer la estructura física del objeto y la corrección de la forma del objeto.

  • Unión mecánica - remache / lengüeta y ranura / superposición / tornillos
  • Soldadura - blanda / dura
  • Soldadura - arco eléctrico/oxiacetileno / TIG / tack / láser
  • Pegado
  • Reconstrucciones - del material de origen - polímeros -Impresión 3D[15]

Reintegración de lagunas o decoración superficial

En ciertos casos, el restaurador de metales deberá recrear las piezas perdidas de los objetos o restaurar la decoración original de la superficie. Este método es seguro solo si tenemos la documentación exacta o fotografías al completo de los elementos perdidos, normalmente no existe esa información. Las partes nuevas deben señalarse de forma clara y visible y, al menos, deben diferenciarse mínimamente del material histórico original. Si fuera necesario, las partes deben ser fácil y completamente extraíbles mediante métodos que no dañen al objeto.

Plating Paste Inmersión Galvanoplastia / Brushplating Leaf / polvo
Oro X* X* X* X
Plata X* X* X* X
Estaño X* X* X* X
Cinc X* X* X* X
Níquel X* X* X* Pintura especial (MirraChrome)
Cromo X* Pintura especial (MirraChrome)

Solo deben utilizarse tratamientos libres de cianuro o hexacromato. Solo deben recubrirse las zonas desgastadas. Debe evitarse recubrir todo el objeto.

Estabilización

En el caso de objetos arqueológicos el objetivo es ralentizar el deterioro de los objetos mediante la eliminación completa o bloqueo de las sales de cloruro. En el caso de objetos históricos se aplican inhibidores de corrosión, capas de protección, estabilizadores de óxido o, eventualmente, el almacenamiento libre de oxígeno.

  • Extracción de cloruro (tratamientos químicos, tratamientos electroquímicos)
  • Inhibidores de la corrosión (benzotriazol, tanino)
  • Estabilizadores de óxidos
  • Capas de protección (recubrimiento de fosfato, fosfato/tanino, etc)
  • Almacenamiento libre de oxígeno
Metal Eliminación de cloruro Estabilización
Plata benzotriazol[16]​, 2 mercaptobenzotiazol, clorofila[17][18]
Cobre / aleaciones de cobre Sesquicarbonato de sodio[19]​, Electroquímica benzotriazol[16]​ 4 metil imidazol[20]​, sulfuro amónico[21]​, tanino[22][23]
Hierro / Acero sulfito alcalino[24]​, NaOH/dietilamina[25]​, electroquímica tanino[26]​ fosfatación[26]
Plomo carboxilatos[27][28]
Cinc benzotriazol[16]​, tanino[29]​, fosfatado
Aluminio amoniaco-sulfato de amonio[30]​, electroquímica tanino[31][32]​ fosfatación[33]

Capas de protección

Todavía se centra principalmente en la aplicación de barnices y ceras transparentes. En el caso de objetos tecnológicos se puede utilizar también recubrimientos de aceite . En general, se refuerza el tratamiento de estabilización.[2]

Capas transparentes

Paraloid B-72

Resina acrílica duradera que no amarillea, químicamente es un copolímero de etil metacrilato. Puede ser utilizado en la conservación de metales. Soluble en acetona, tolueno, xileno, Shell Cyclo Sol ® 100/Shell Cyclo Sol ® 53, Arcosolv ® PM/1-Methoxy-2-propanol.[34]

Paraloid B 67

Resina acrílica que químicamente es un polímero de metacrilato de isobutilo. Soluble en tolueno, xileno, acetona, Shell Cyclo Sol ® 100/Shell Cyclo Sol ® 53, Arcosolv ® PM/1-Methoxy-2-propanol y white spirit mezclado con acetona (90 partes de white spirit/10 partes de acetona).[35]

Paraloid B 44

Resina acrílica, que químicamente se compone de copolimero de metil metacrilato y etil acrilato. Soluble en tolueno, xileno, acetona. Se utiliza para pinturas y recubrimientos transparente para metales. Es ingrediente del recubrimiento metálico Incralac.[36]

Paraloid B 48 N

Resina acrílica, químicamente es un copolímero de metil metacrilato y butil acrilato. Se utiliza como un recubrimiento transparente para metales - cobre, latón, bronce y zinc. Soluble en tolueno, xileno, metil etil cetona, y acetona[36]

Incralac

Es una capa transparente patentada especial para el cobre y sus aleaciones. Se basa en la resina acrílica Paraloid B 44 disuelta en tolueno. Contiene también benzotriazol como inhibidor de corrosión de cobre.[37]

Laca de nitrocelulosa

Es una laca a base de disolvente que contiene nitrocelulosa, una resina obtenida a partir de la nitración de algodón y otros materiales celulósicos.[38]​ Se puede utilizar en objetos de plata. Frigilene, Agateen No.27 y Perlitol RE 1260 son buenas marcas.

ORMOCER

Cerámica modificada orgánicamente, también conocidos como ORMOCER (del inglés) es un tipo de recubrimiento utilizado en la conservación de metales. ORMOCER fue desarrollado originalmente por la Fraunhofer Society for the Advancement of Applied Research en Múnich. Aunque todavía está en fase de investigación, ORMOCER es esencialmente una capa transparente basada en un heteropolysiloxano.[39]

Otros capas de protección o capas que valdría la pena examinar:

Pantarol A (producto alemán), el uso de la misma se menciona en la literatura alemana, según el fabricante, es revestimiento acrílico especial para el metal[40][41]

Everbrite ProtectaClear Coating, Everbrite Coating (productos USA) - que vale la pena ser probado, de acuerdo con el fabricante del producto es fácilmente separable de los objetos tratados[42][43]

Permalac(productos USA)[44]

Ceras

Renaissance Wax

es una marca de cera microcristalina para pulir que se encuentra frecuentemente entre anticuarios y restauradores del museo. Aunque no es apropiada para todos los materiales, es conocida y utilizada en muchas colecciones. También se utiliza como acabado para armarios y muebles. Renaissance wax también es utilizada por los recreadores de la esgrima histórica para proteger la armadura y las armas. Es ampliamente reconocido que esta sustancia es más protectora y de mayor duración que el aceite, especialmente para las espadas y cascos que se tocan con frecuencia por manos humanas. Citando a un proveedor comercial especializado en materiales de conservación, se utiliza para revivir y proteger valiosos muebles, cuero, pinturas, metales, mármol, ónix, marfil, etc. Acentúa los colores y le da un brillo suave[45]Cosmolloid 80 H es cera microcristalina blanca refinada. Se puede utilizar en metales históricos y arqueológicos. Punto de fusión 60-94 °C. Soluble en benceno, éter, cloroformo, disulfuro de carbono, tetracloruro de carbono, trementina, destilados de petróleo, y aceites fijos; parcialmente soluble en acetona, diacetona alcohol. Ingrediente principal de la Wax Renaissance. Dinitrol 4010 es un producto estable fabricado para la protección de motores resistente al calor hasta 200 °C. Deja una firme película transparente con un corto tiempo de secado y una buena adherencia y flexibilidad en todas las superficies de metal, caucho y partes de plástico. Dinitrol 4010 es resistente a las soluciones alcalinas y ácidas. De acuerdo con algunas investigaciones puede utilizarse también en objetos metálicos del patrimonio[46]Poligen ES 91 009 es una emulsión de cera patentada(BASF), que según algunas fuentes puede ser mejor que el Paraloid B 72[47]

Aceites

- WD 40 / Ballistol / 80 partes de white spirit+ 20 partes de aceite de pescado[48]

Combinados

- capa base de Paraloid B 72 / capa superior de Renaissance Wax etc

Conservación de materiales incluidos con los metales

Piedras preciosas y semipreciosas

En principio, no debe utilizarse ningún disolvente, solo agua destilada o una solución al 10% de la planta jabonera (Saponaria officinalis). Se debe tener especial cuidado cuando se trabaja en piedras preciosas porosas como malaquita, ópalo, calcedonia, crisoprasa, ágata, cornalina, lapislázuli, jade y turquesa. Especial atención requieren las piedras preciosas combinadas con láminas metálicas de color, en este caso, el líquido no debe entrar en contacto con la lámina. No utilice la limpieza por ultrasonidos.

Nielado

Las piezas nieladas solo se pueden limpiar mecánicamente, nunca debe utilizarse la limpieza química. Puede utilizarse pigmento negro mezclado con Paraloid B 72 para la reconstrucción de partes que falten. Se puede utilizar una solución concentrada de Paraloid B 72 o B 67 (soluble en white spirit) como adhesivo reversible.

Ambar

No debe limpiarse con disolventes, tampoco ultrasonidos, solo se puede utilizar agua destilada o una mezcla de agua y etanol (añadir hasta un 0,5% reticulante).[49]​ Se puede utilizar como pegamento variedad de mezclas de resinas y cera, dependiendo del color de ámbar. Se puede usar una solución al 10% de bálsamo de Canadá en tolueno.[50]​ El material arqueológico solo se puede limpiar mecánicamente. La inmersión en parafina líquida se puede utilizar para consolidar y mejorar el color de ámbar.[51]​ De acuerdo con un artículo de Corea para la consolidación se puede utilizar Paraloid B 67 disuelto en xileno (más estable que el white spirit, disolvente habitual de B 67)[52]​De acuerdo con un artículo de Estados Unidos para la consolidación se puede utilizar Regalrez 1126 .[53]​ Los objetos deben protegerse de la luz intensa, las altas temperaturas, la baja humedad y las oscilaciones de humedad. En el caso de objetos de metal/ámbar no deben aplicarse inhibidores de corrosión.[54]

Laca Oriental - urushi

Requiere un enfoque completamente diferente al de las lacas occidentales.Puede ser encontrado en armas y armaduras japonesas.El mejor enfoque -. Delegar en expertos en laca oriental[55][56][57]​ Se puede utilizar una mezcla al 6-8% de alcohol polivinílico y tiza como material de relleno (Rhoplex WS 24 se puede utilizar también).[58]​ Los conservadores japoneses utilizan técnicas tradicionales, pero como el Urushi es un material tóxico y causa reacciones alérgicas, no se recomiendan estos métodos. Limpie con agua destilada o saliva (hisopos de algodón humedecidos ). El color de los objetos antiguos puede ser revivido con aceite de linaza.Mantenga los objetos en habitaciones con humedad y temperatura controlada, preferiblemente alrededor del 50% de humedad relativa, y protegerlos de la radiación UV.

Coral

Puede ser limpiado con hisopos de algodón empapado en agua destilada o en una mezcla de agua destilada y etanol.[59]​ No utilice ultrasonidos. Evitar el contacto con ácidos.

Perlas

Los objetos históricos se pueden limpiar con una mezcla al 70% de etanol y 30% de agua con algo de amoniaco (1%). Para eliminar la capa de la superficie que ha perdido brillo puede utilizarse 3-5% de EDTA, después se realiza un enjuague con agua destilada y luego con etanol al 80%, seguido de etanol al 90%, y finalmente con etanol puro.[60]​ No utilice ultrasonidos. Los hallazgos arqueológicos deben ser tratados tan pronto como sea posible, preferiblemente después de la excavación. Solo se puede limpiar mecánicamente, seguido de consolidación con Paraloid B 72 al 2% en el caso de hallazgos secos (primero debe saturarse con el disolvente en el que esté disuelto) y con Rhoplex WS 24 (emulsión acrílica) en el caso de hallazgos húmedos o empapados.[61]​ Reciente literatura Rusa recomienda el uso de cera de abejas blanqueada disuelta en white spirit o bencina médica como capa protectora.Se puede utilizar como pegamento cola de pescado mezclada con agua y alcohol (7/3), con la adición de un 1% de quetamina AB como biocida .Se puede utilizar para la limpieza detergente no iónico al 2-3% en una mezcla de agua y alcohol.[62]​ Evite el contacto prolongado con el agua, los cambios bruscos de temperatura y humedad relativa, incluyendo la luz fuerte o el contacto con soluciones ácidas o alcalinas (agua jabonosa también).

Jet

Se puede limpiar con bastoncillos de algodón hidrófilo empapado en agua destilada o extracto de saponaria (Saponaria officinalis, 100 gramos de raíz seca por 1 litro de agua hirviendo). El material arqueológico solo se puede limpiar mecánicamente. Mezclas de cera / resina o solución concentrada de Paraloid B 72 (o B 67) se pueden utilizar como pegamento para los objetos arqueológicos.[63]

Reproducciones y copias

Almacenamiento de objetos metálicos del Patrimonio

Los artículos deben ser almacenados en lugares que estén protegidos de la contaminación del aire, el polvo, la radiación ultravioleta, y el exceso de humedad relativa: Los valores ideales son temperaturas entre 16-20 °C y hasta un 40% de humedad relativa (35-55% según recomendaciones recientes del Instituto Canadiense de Conservación), teniendo en cuenta que si el metal está combinado con materia orgánica, la humedad relativa no debe ser inferior al 45%. Los objetos arqueológicos deben ser almacenados en lugares (o cajas de plástico) con muy baja humedad relativa o, en el caso de objetos de excepcional valor, en cámaras con nitrógeno o argón. Objetos de cobre o de aleación de cobre con corrosión activa hasta un 35% de humedad relativa. Objetos de hierro con corrosión activa 12-15% de humedad relativa. Los estantes de los almacenes deben ser de acero inoxidable o de acero con recubrimiento de plástico libre de cloro y acetato o polvo. Deben evitarse madera y productos derivados de la madera (tableros de aglomerado, madera contrachapada) . Tampoco deben usarse goma, fieltro o lana. Cuando se manipulen objetos metálicos siempre deben usarse guantes de algodón limpios. Los niveles de iluminación deben mantenerse por debajo de 300 lux (hasta 150 lux en el caso de objetos lacados o pintados, hasta 50 lux en el caso de objetos con materiales sensibles a la luz)[64]

Técnicas para elaborar metales

  • Fundición
  • Forjado
  • Folding
  • Sawing
  • Cutting
  • Bending
  • Drilling
  • Filing (metalworking)
  • Piercing
  • Sanding
  • Pulido

Técnicas de unión

Algunas técnicas complementarias

Técnicas de decoración de la superficie

Algunas técnicas contemporáneas

  • Electroforming
  • Reticulación
  • Anodizado
  • Fotograbado

Historia de la conservación de los metales

Personas importantes

  • Gustav Rosenberg
  • William Matthew Flinders Petrie
  • Friedrich Rathgen
  • Alexander Scott
  • Harold J. Plenderleith
  • Mstislav Vladimirovich Farmakovskiy
  • Albert France-Lanord
  • Robert M. Organ
  • Hanna Jedrzejewska
  • Joachim Szvetnik
  • Oto Nedbal

Especializaciones dentro de la profesión

  • Conservación de objetos históricos metálicos
  • Conservación de objetos arqueológicos metálicos
  • Conservación de objetos tecnológicos metálicos
  • Conservación de objetos etnográficos metálicos
  • Conservación de objetos arquitectónicos metálicos
  • Conservación de Escultura de Metal
  • Conservación de los orfebrería de plata y oro
  • Conservación de armas y armaduras

Formación

EE. UU.

  • Buffalo State College, Art Conservation Department, objects specialization
  • UCLA/Getty Masters Program - Conservation of Archaeological and Ethnographic Materials
  • Winterthur/University of Delaware Program in Art Conservation, objects specialization

México

Canadá

Queens University, Art Conservation, objects specialization

  • Fleming College, Collections Conservation and Management

Sudamérica

  • Perú
  1. Universidad Nacional Mayor de San Marcos, Escuela académico profesional de Conservación y Restauración
  2. Instituto Superior de Conservación y Restauración Yachay Wasi
  • Chile

Centro Nacional de Conservación y Restauración, Santiago de Chile, Objetos Arqueológicos, etnográficos e Históricos

  • Brasil

Universidade Federal de Pelotas, Instituto de Ciências Humanas, Laboratório Multidisciplinar de Investigação Arqueológica (LÂMINA)

África

  • Egipto

1.Conservation Department, Faculty of Archaeology, Cairo University

2.Conservation Department,Faculty of Archaeology, Fayoum University

  • Sudáfrica

The South African Institute for Objects Conservation, Joubertina, Eastern Cape, metals conservation

Australia

The University of Melbourne, Centre for Cultural Materials Conservation

Europa

  • Alemania
  1. Roemisch Germanisches Zentralmuseum, Mainz, Ausbildung zum Restaurator des Fachbereischs Archeologie
  2. Hochschule fuer Technik und Wirtschaft, Berlín, schwerpunkt Archaeologisch-Historisches Kulturgut
  3. Staatlische Akademie der Bildende Kuenste, Stuttgart, Objekt Restaurierung
  4. Fachhochschule Potsdam, Metallkonservierung
  • Austria

Universität für Angewandte Kunst, Wien, Konservierung/Restaurierung von Objekten

  • Bélgica

Koninklijke Academie voor schone kunsten, Antwerpen, metalen conservatie

  • Croacia
  1. Sveučilište u Dubrovniku, konzervacija restauracija metala (BA + MA)
  2. Umjetnička akademija u Splitu, konzervacija restauracija metala (BA + MA)
  • España
  1. Universidad de Granada, Grado en conservación y restauración de bienes culturales
  2. Escuela Superior de Conservación y Restauración de Bienes Culturales, Madrid, Especialidad de bienes arqueológicos
  3. Escuela Superior de Conservación y Restauración de Bienes Culturales, Barcelona, Especialidad de bienes arqueológicos
  4. Escuela Superior de Conservación y Restauración de Bienes Culturales, Pontevedra, Especialidad de bienes arqueológico, pictóricos y escultóricos. http://gradoconservacionbbcc.es
  5. Universidad de Sevilla, Grado en Conservación y Restauración de Bienes Culturales.
  • Francia

Institut National du Patrimoine, Paris

  • Finlandia

Metropolia University of Applied Sciences, Helsinki, objects conservation

  • Hungría

Hungarian Academy of Fine Arts, Budapest, conservation of metalwork and goldsmiths works

  • Italia

Instituto Centrale per il Restauro, Roma

  • Países Bajos

Institut Collectie Nederland, Ámsterdam, metallrestauratie

  • Polonia

Nicolaus Copernicus University in Torun, Institute of Fine Art, Department of Conservation and Restoration of Historic and Artistic Works, graduate program, metal conservation

  • Portugal

Faculdade de Ciências e Tecnologia da Universidade Nova, Lisboa

  • Reino Unido
  1. West Dean College, metalwork conservation
  2. University of Sussex, metalwork conservation
  • República Checa
  1. Konzervování-restaurování uměleckořemeslných del z Kovu, Turnov
  1. Restaurování kovů ,Vyšší odborná škola restaurátorská , Písek
  • Suiza

La Chaux de Fonds, Haute Ecole de Conservation-restauration Arc, objects conservation

Federación Rusa

  • Факультет искусства реставрации Московской государственной художественно-промышленной академии им.С. Г. Строганова, Moscow-katedra"Restavraciya hudozhestvennogo metalla" (Conservation of artistic metalwork)

India

National Museum Institute of History of Art, Conservation and Museology (Deemed to be University) Ministry of Culture, Government of India,New Delhi

Pakistán

Metals conservation,Hazara University,Mansehra

Irán

1.Art University of Isfahan,Faculty of Conservation, Department for Conservation of Art Objects

2.Tabriz Islamic Art University,Conservation Department

Qatar

University College London,in partnership with Qatar Foundation and Qatar Museums Authority, Doha ,objects conservation

Turquía

Gazi University,Faculty of Fine Arts,Ankara,conservation department

Jordania

Faculty of Archaeology and Anthropology,Yarmouk University

Material de lectura suplementario

Bibliografía esencial

  1. Corrosion and metal artifacts : a dialogue between conservators and archaeologists and corrosion scientists, Washington 1977.(online)
  2. Conservation & restoration of metals : proceedings of the symposium held in Edinburgh, 30–31 March 1979., Edinburgh 1979.
  3. Stambolov, T. The corrosion and conservation of metallic antiquities and works of art - a preliminary survey, Ámsterdam 1985.
  4. Corrosion inhibitors in conservation: The Proceedings of the conference held by UKIC in association with the Museum of London, London 1985.
  5. Pearson, C. Conservation of Marine Archaeological Objects, London 1987.
  6. Conservation of metal statuary and architectural decoration in open-air exposure : symposium, Paris, 6. - 8. X. 1986 = Conservation des oeuvres d'art et décorations en métal exposées en plein air, Rome 1987.(online)
  7. Agraval,O.P. Conservation of metals in humid climate,Rome/Lucknow 1987.(online)
  8. Townsend, J.H.; Child, R.E. Modern metals in museums, Cardiff 1988.
  9. Metals Conservation: 7th International Restorer Seminar, Veszprem, Veszprem 1989.
  10. Brown, B. ; Burnett, H. ; Chase, W. T. ; Goodway, M., Corrosion and metal artifacts : A dialogue between conservators and archaeologists and corrosion scientists, Houston 1991
  11. METAL 95, Proceedings of International Conference on Metal Conservation, London 1997.
  12. METAL 98, Proceedings of International Conference on Metal Conservation, London 1999.
  13. METAL 01, Proceedings of International Conference on Metal Conservation, Perth 2002.
  14. METAL 04, Proceedings of International Conference on Metal Conservation, Canberra 2005.(online)
  15. METAL 07, Proceedings of International Conference on Metal Conservation, Ámsterdam 2007.
  16. METAL 2010, Proceedings of International Conference on Metal Conservation, Charleston 2011.(online)
  17. METAL 2013.Proceedings of International Conference on Metal Conservation,Edinburgh 2013.
  18. METAL 2016.Proceedings of International Conference on Metal Conservation, New Delhi 2017.(online)
  19. METAL 2019.Proceedings of International Conference on Metal Conservation, Neuchatel 2019.(online)
  20. Scott, D.A. Metallography and Microstructure of Ancient and Historic Metals, Santa Monica 1991.(online)
  21. Scott, D.A. Ancient and Historic Metals-Conservation and Scientific Research, Santa Monica 1994.(online)
  22. Scott, D.A. Copper and Bronze in Art-Corrosion, Colorants, Conservation, Los Angeles 2002.
  23. Scott, D.A. Iron and Steel in Art-Corrosion, Colorants, Conservation, London 2009.
  24. Scott, D. A. Ancient Metals: Microstructure and Metallurgy Volume I ,Los Angeles 2011.
  25. Scott, D. A. Gold and Platinum Metallurgy of Ancient Colombia and Ecuador.: Ancient Metals: Microstructure and Metallurgy Volume II,Los Angeles 2012.
  26. Scott, D. A. Ancient Metals: Microstructure and Metallurgy Volume III Catalogue of Ancient Colombian Data, Los Angeles, 2012.
  27. Scott, D. A. Ancient Metals: Microstructure and Metallurgy Vol. IV: Iron and Steel.,Los Angeles 2013.
  28. Jain Kamal K., Narain Shyam, Iron artifacts history, metallurgy, corrosion and conservation, Delhi, Agam Kala Prakashan, 2009, XXII-165 p.
  29. Selwyn, L. Metals and Corrosion-A Handbook for Conservation Professional, Ottawa 2004.
  30. Draymann-Weiser, T. Gilded Metals-History, Technology, Conservation, London 2000.
  31. Draymann-Weiser, T. Dialogue/89 - The conservation of bronze sculpture in the outdoor environment : a dialogue among conservators, curators, environmental scientists, and corrosion engineers, Houston 1992.
  32. Dillman, P.; Beranger, G.; Piccardo, P.; Matthiesen, H. Corrosion of metallic heritage artefacts-Investigation, Conservation and Prediction of long term behaviour, Cambridge 2007.
  33. Cronyn, J.M. The Elements of Archaeological Conservation, London 1990.
  34. Turner-Walker,G. A Practical Guide to the Care and Conservation of Metals,Taipéi 2008.(online)
  35. Rodgers, B. The Archaeologist Manual for Conservation-A Guide to Non-toxic, Minimal Intervention Artifact Stabilization, New York 2004.
  36. Stuart, B. Analytical Techniques in Materials Conservation, Chichester 2007.
  37. May, E.; Jones, M. Conservation Science-Heritage Materials, Cambridge 2006.
  38. Untracht, O. Metal Techniques for Craftsmen, New York 1968.
  39. La Niece, S.; Craddock, P. Metal Plating and Patination: Cultural, Technical and Historical Developments, Boston 1993.
  40. Anheuser, K.; Werner, C. (Eds.) Medieval Reliquary Shrines and Precious Metalwork / Châsses-reliquaires et Orfèvrerie Médiévales, London 2006.
  41. Horie, C.V. Materials for Conservation, Oxford 2010.
  42. Smith, R.D. Make all sure : the conservation and restoration of arms and armour, Leeds 2006.
  43. Appelbaum, B. Conservation Treatment Methodology, New York 2007.
  44. Practical Building Conservation-Metals and Glass, Farnham 2012.
  45. Ed.P. Dillmann, D. Watkinson, E. Angelini, A. Adriaens,Corrosion and conservation of cultural heritage metallic artefacts,Cambridge 2013.
  46. Risser,E.;Saunders,D. The Restoration of Ancient Bronzes - Naples and Beyond,Los Angeles 2013.(online)
  47. Ghoniem,M.A. Corrosion Inhibitors For Archaeological Copper - Conception, Mechanism and Testing,Saarbrucken 2012.
  48. Yu.J.;Lee.H.;Go.I. Conservation of metal objects,Daejeon 2012.
  49. Mitchell,D.S. Conservation of Architectural Ironwork ,London 2016.
  50. Costa,V. Modern Metals in Cultural Heritage - Understanding and Characterization,Los Angeles 2019.
  51. Aluminum: History, Technology and Conservation,Washington 2019.(online)

Algunos libros importantes sobre conservación de metal en lenguas distintas al inglés

  1. Berducou M.C. (coord.), La conservation en archaéologie, Masson, Paris, 1990.
  2. Heinrich, P. (Hrsg.) Metallrestaurierung, Munich 1994.
  3. Stambolov, T.; Bleck, R.D.; Eichelmann, N. Korrosion und Konservierung von Kunst und Kulturgut aus Metall, Weimar I/1987. (online), II/1988. (online)
  4. Mourey, W. La conservation des antiquités métalliques, du chantier de fouilles au musée, Draguignan 1987.
  5. Leoni, M. Elementi di metallurgia applicata al restauro delle opera d'arte. Corrosione e conservazione dei manufatti metallici, Firenze, 1984.
  6. Volfovsky, C.; Philippon, J. La Conservation des metaux, Paris 2001.
  7. Marabelli, M. Conservazione e restauro dei metalli d`arte, Rome 1995.
  8. Шемаханская, М.С. РЕСТАВРАЦИЯ МЕТАЛЛА. Методические рекомендации (1989), Moscow 1989. (online)
  9. Никитин, М.К., Мельникова,Е.П. ХИМИЯ В РЕСТАВРАЦИИ. СПРАВОЧНОЕ ПОСОБИЕ.; Leningrad 1990 (chapter on metals conservation) (online)
  10. Minzhulin, O.I. Restavraciya tvoriv z metalu, Kiev 1998.
  11. Catello, D Il restauro delle opere in argento. Restoration of silver artifacts, Naples 2008.
  12. S. Siano (a cura di): Pulitura laser di bronzi dorati e argenti,Florence 2008.
  13. Meissner, B.; Doktor, A.; Mach, M. Bronze und Galvanoplastik-Geschichte-Materialanalyse-Restaurierung, Dresde 2000. (online)
  14. Mach, M. Metallrestaurierung/Metal Restoration, Munich 1997. (online)
  15. Anna Grelle Iusco: Matrici metalliche incise. Il problema della conservazione e restauro dalla calcografia romana all'Istituto nazionale per la grafica,Roma 1998.
  16. Krist, G. Metallrestaurierung-Metallkonservierung: Geschichte, Methode und Praxis, Vienna 2009.
  17. Schmidt-Ott, K. Das Plasma in der Metallkonservierung-Moeglichkeiten und Grenzen, Zúrich 2010.(online)
  18. Anheuser, K. Im Feuer Vergoldet, AdR-Schriftenreihe zur Restaurierung und Grabungstechnik, Band 4 / 1998.
  19. Díaz Martínez, S.; García Alonso, E. Técnicas metodológicas aplicadas a conservación-restauración del patrimonio metálico, Madrid 2011. (online)
  20. Barrio Martin, J.; Chamon Fernández, J. Proyecto Dorados: tecnología, conservación y restauración de los metales dorados medievales, Madrid 2011.
  21. La técnica radiográfica en los metales históricos (English translation included), Madrid 2011. (online)
  22. Salvi, A. Meteo e metalli. Conservazione e restauro delle sculture al aperto. Dal Perseo all arte contemporanea, Florence 2007.
  23. Brücke, D. Die Konservierung pigmentierter Altbeschichtungen auf Stahlbauten, Saarbrücken 2011.
  24. Fischer, A. Reste von organischen Materialien an Bodenfunden aus Metall – Identifizierung und Erhaltung für die archäologische Forschung, Munich 1997.
  25. Schlaepfer, B.R. Metais: Restauracao e conservacao, Río de Janeiro 2009.
  26. Gaomez Moral, F. Conservación De Metales De Interés Cultural, Quito 2004.
  27. Krause, J. Sarkofagi cynowe : problematyka technologiczna warsztatowa i konserwatorska, Torun 1995.
  28. Mach, M.; Moetnner, P. Zinkguß, die Konservierung von Denkmälern aus Zink, Munich 1999.
  29. Barrandon, J.N.; Meyer-Roudet, H. A la recherche du métal perdu : nouvelles technologies dans la restauration des métaux archéologiques, Paris 1999.
  30. Ronald Gobiet (Ed.), Die Salzburger Mariensäule - Zur Konservierung monumentaler Bleiplastiken / Sulla conservazione dei monumenti in piombo, Salzburg 2006.
  31. Letardi, P.; Trentin, I.; Cutugno, G. Monumenti in bronzo all'aperto. Esperienze di conservazione e confronto., Génova 2004.
  32. Melucca Vaccaro, A.; De Palma, G. I Bronzi di Riace : restauro come conoscenza : 1: archeologia, restauro, conservazione/vol.1, Roma 2003.
  33. Born, H. Restaurierung Antike Bronzewaffen, Mainz 1993.
  34. Brueggerhoff, S.; Königfeld, P. Farbige Eisengitter der Barockzeit: Beiträge zu Geschichte und Funktion, Korrosion und Konservierung, Bochum 2002.
  35. Knaut, M.; Jeberien, A. (Hrsg.): Adel verpflichtet - Forschungen und Ergebnisse zur Konservierung und Restaurierung der barockzeitlichen Särge vom Schlossplatz Berlin-Mitte, Berlín 2012.
  36. Barrio, J.; Cano, E. (Editores). MetalEspaña ’08. Congreso de Conservación y Restauración del Patrimonio Metálico. UAM-CSIC, Madrid 2009.
  37. Konzervování a restaurování kovů. Ochrana předmětů kulturního dědictví z kovů a jejich slitin, Brno 2011.
  38. Safarzynski, S.; Weker, W. Wprowadzenie do sztuki konserwacji metalu, Warsaw 2010.
  39. Dolcini, L. Il restauro delle oreficerie: aggiornamenti, Milan 1996.
  40. Catello, C. Argenti antichi : tecnologia restauro conservazione : rifacimenti e falsificazioni, Naples 1994.
  41. Schmutzler,B. Rettung vor dem Rost ,Rahden 2012.
  42. Kuhn,H.;Emerling,E. Werke aus Kupfer, Bronze und Messing,Muenchen 2014.
  43. Proyecto Coremans :Criterios de intervención en materiales metálicos/Intervention criteria for metallic materials,Madrid 2015.(online)
  44. Actas del II Congreso de Conservación y Restauración del Patrimonio Metálico. MetalEspaña 2015 (online)
  45. Krack,E. Konservierungswissenschaft schreibt Geschichte Objektrestaurierung an der Angewandten – Ein Beitrag zur Entwicklungsgeschichte der Konservierungs - wissenschaft und Restaurierung,Wien 2012.(online)
  46. Berger,D. Bronzezeitliche Färbetechniken an Metallobjekten nördlich der Alpen,Halle 2012.(online)
  47. Аверин ,А. В. «Реставрация древних металлических изделий»,Moscow 2011.
  48. Horev,V. Antikvarnoe oruzhie,ekspertiza i restavratsiya,Rostov on Don 2011.
  49. Vančevska,D., Bozaroska Pavlovska,B. Konzervacija na metalni arheološki predmeti,Skopje 2013.
  50. Clerbois,S. La conservation-restauration des métaux archéologiques :des premiers soins à la conservation durable , Liege 2015.
  51. Шемаханская,М.С. Металлы и вещи.История. Свойства. Разрушение. Реставрация. Moscow 2015.
  52. Буршнева С.Г. Реставрация археологических и этнографических предметов из железа,Kazan 2019.(online)
  53. Rossi,S. Il restauro delle oreficerie,Firenze 2020.

Libros antiguos Importantes

  1. Voss, A. Merkbuch, Altertümer auszugraben und auszubewahren. Eine Anleitung für das Verfahren bei Ausgrabungen, sowie zum Konserviren vor- und frühgeschicht Alterthümer. Greg. auf Veranlassung des Hrn. Ministers der geistl., Unterrichts- und Medizinal Angelegenbeiten. Berlín: Mittler und Sohn, 1888.(online)
  2. Rathgen, F. “Über eine neue Anwendung des elektrischen Stromes zur Konservierung antiker Bronzen.” Prometheus1 (1889): pp. 196–198.
  3. Rathgen, F. “Über Konservierung antiker Bronzen.” Dingler's Polytechnisches Journal7 (1896): pp. 44–45.
  4. Rathgen, F. “Über Reinigung oxydirter antiker Kupfermünzen.” Dingler's Polytechnisches Journal7 (1896): pp. 45–46.
  5. Rathgen, F. “Zapon und seine Verwendung zur Konservierung von Sammlungsgegenständen (Hanschriften, Wachssiegel, Gipsabgüsse, Stein und Ton, Glas, Metall).” Prometheus15 (1903/1904): pp. 485–487, 499–502.
  6. Rathgen, F.“Über die Erhalting von Altertumsfunden aus Metall.” P, Mainz, 1904.
  7. Rhousopoloulos, O.A. “Über die Reinigung und Konservierung der Antiquitäten.” Chemische Zeitschrift2 (1903): pp. 202–204.
  8. Berthelot, M. “Sur l'altération lente des objets de cuivre, au sein de la terre et dans les musées.” Comptes Rendus Hebdomadaires des Scéances de l'Académie des Sciences118 (Paris, 1894): pp. 768–770.
  9. Berthelot, M. “Étude sur les métaux qui composent les objets de cuivre de bronze, d'étain, d'or et d'argent, découverts par M. DeMorgan, dans les fouilles de Dahchour, or provenant du Musée de Gizeh.” Annales de Chimie et de Physique, series 7, 4 (1895): pp. 546–574.
  10. Berthelot, M. “Réaction des chlorures alcalins sur l'argent.” Annales de Chimie et de Physique, series 7, 14 (1898): pp. 205–206.
  11. Berthelot, M. “Sur l'altération lente des alliages métalliques contenant du cuivre, au contact simultané de l'air et des chlorures alcalins.” Annales de Chimie et de Physique, series 7, 22 (1901): p. 457–460.
  12. Applegren, H. “Krefting's Methode für Reinigung und Konservierung von Metalgegenständen.” Finska förnminnesföreningens Tidskrift17 (1897): pp. 333–347.
  13. Frazer, W. “Ulcerative Disease of Bronze, or 'Bronze Cancroid.'.” Journal of the Royal Society of Antiquaries of Ireland8 (1898): pp. 61–62.
  14. Setlick, B. “Über natürliche und künstlicheunstliche Patina, sowie Reinigung und Konservierung von Altertümern.” Chemiker-Zeitung 27 (1903): pp. 454–455.
  15. Flinders Petrie, W. M.“The Treatment of Small Antiquities.” Archaeological Journal 65 (1888): pp. 85–89.
  16. Rathgen, F. Die Konservierung von Altertumsfunden, Berlín 1898 (chapter on metals conservation). (English edition online)
  17. Flinders Petrie, W.M. The Method and Aims in Archaeology, London 1904 (chapter on conservation) (online)
  18. Rosenberg, G. Antiquités en fer et en bronze : leur transformation dans la terre contenant de l'acide carbonique et des chlorures et leur conservation, Copenhague 1917.
  19. Scott, A. The cleaning and restoration of museum exhibits (report upon investigation conducted at the British Museum, Department of Scientific and Industrial Research). London 1921.
  20. Scott, A. The cleaning and restoration of museum exhibits, 2d report. British Museum, Department of Scientific and Industrial Research. London 1923.
  21. Fink, C.G.; Eldridge, C.H. The restoration of ancient bronzes and other alloys, New York 1925.(online)
  22. Galnbek, I.A. Ochistka i sokhranenie metallicheskikh predmetov drevnosti, Leningrad 1925 (first book dedicated to metals conservation/not only bronze and iron)
  23. Scott, A. The cleaning and restoration of museum exhibits, 3d report. British Museum, Department of Scientific and Industrial Research. London 1926.
  24. Nichols, H. W. Restoration of ancient bronzes and cure of malignant patina. Chicago 1930. (online)
  25. Lucas, A. Antiques: Their restoration and preservation. London 1932. (online)
  26. Plenderleith, H.J. The preservation of Antiquities, London 1934 (Chapter on metals conservation)
  27. Ocherki po metodike tehnologicheskog issledovaniya restavracii i konservacii drevnih metalicheskih izdeliy, Moscow 1935. (online)
  28. Farmakovskiy, M.V. Konservaciya i restavraciya muzeinih kollekciy, Moscow 1946 (chapter on metals conservation) (online)
  29. Plenderleith, H.J. The Conservation of Antiquities and Works of Art, London 1956 (chapter on metals conservation)(online)
  30. Mazanetz,G. Erhaltung und Wiederherstellung von Bodenfunden.Bronze, Eisen, Gold, Silber, Blei, Zinn,Wien 1960.
  31. France-Lanord, A. La conservation des antiquites metalliques, Paris 1962.
  32. Pelikan.J.B.,Čupr,V. Zaklady konzervace kovu v muzeich,Prague 1963
  33. Сообщения ВЦНИЛКР. № 13. - М. 1964 ((online))

Artículos sobre conservación de metales (oro, estaño y peltre, plomo, zinc y aluminio)

Oro

  • Scott,D.A. 1983. The Deterioration of Gold Alloys and Some Aspects of their Conservation. Studies in Conservation 28 (4):194-203(online)
  • Jeffrey P. Maish,. Interpretation of Ancient Artistry: Conservation of a Gold Wreath from the Fourth Century B.C.(online)
  • Hockey, M. 2001. Approaches to the Conservation of Gold at the British Museum. In Metal 2001: Proceedings of the ICOM Committee for Conservation Metals Working Group: ICOM, 263-269.
  • Hamilton,D. Gold and Gold Alloy Conservation(online)
  • Sian Tiley-Nel, Hazel Botha. The conservation of the Mapungubwe gold collection, South Africa(online)
  • Viegas Wesolowska, C. Conservation of a Jewelled Bouquet, V&A Conservation Journal 2006/ 54

Estaño y peltre

  • H.J. Plenderleith, R.M. Organ, The decay and conservation of museum objects of tin, Studies in Conservation 2 (1953) 63–72.
  • C. Worth, D.H. Keith, On the treatment of Pewter plates from the Wreck of La Belle, 1686, The International Journal of Nautical Archaeology 26 (1) (1997) 65–74.
  • Mottner,P.:Denkmäler aus Blei, Zinn und Zink,Materialforschung, Restaurierung, Konservierung,članak u Metallrestaurierung,Muenchen 1998.(online)
  • Care and conservation of Pewter (online)
  • The Decay and Conservation of Museum Objects of tin(online)
  • MacLeod,I.,Wozniak,R. Corrosion and conservation of tin and pewter from sea water,članak u Metal 95: Proceedings of the international conference on metals conservation, Semur-en-Auxois, 25-28 September 1995 = Metal 95: actes de la conférence internationale sur la conservation des métaux, Semur-en-Auxois, 25-28 septembre 1995 p. 118-123
  • The Analysis and Conservation of Tinware Lighting Fixtures at Winterthur: Treatment Decisions Through Four Case Studies,C.V. Murray, B. Pouliot, R. Kaczkowski, E. Promise, C. Roberts,poster , METAL 2016.,New Delhi 2017.,Conference proceedings

Zinc

  • Mottner,P.:Denkmäler aus Blei, Zinn und Zink,Materialforschung, Restaurierung, Konservierung,Mach,M. Metallrestaurierung,Muenchen 1997.(online)
  • Care of Objects Made of Zinc - Canadian Conservation Institute (CCI) Notes 9/9(online)
  • Grissom C.A., Harvey R.S.. The Conservation of American War Memorials Made of Zinc(online)
  • Zappala, Antonio, “Pulizia dai prodotti di corrosione delle matrici calcografiche di zinco”, KERMES, arte e técnica del restauro, Nardini editore, anno III. 1990 –8 – (18-26).
  • Alonso, Mercedes; Borrós Salvador y Esteve, Joan “Método para la restauración de planchas calcográficas de cinc mediante la técnica de plasma frío” en Goya, revista de arte, 283-284 (2001), 308-313.
  • C. Cugat, Conservación de laminas calcográficas de zinc, Barcelona, 1992, Departament de Ciencia de Materials i Enginyeria Metallurgica. Universidad Politécnica de Cataluña.

Plomo

  • Organ, R.M., (1953). Use of ion-exchange resin in the tratment of lead objects, Museums Journal,53, 49-52.
  • Lane, H., (1979). Some comparisons of lead conservation methods, including consolidative reduction. In SSCR (eds), The Conservation and Restoration of Metals, 50-60. (Edinburg)
  • Nosek, E.M., (1985). The investigation and conservation of a lead paten from the eleventh century, Studies in Conservation, 30, 19-22.
  • Green, L., (1989). A re-evaluation of lead conservation techniques at the British Museum, Conservation of Metals. In Jaro, M., Veszprem, (eds), p.121.
  • Mottner,P.:Denkmäler aus Blei, Zinn und Zink, Materialforschung, Restaurierung, Konservierung,članak u Metallrestaurierung, Muenchen 1997.(online)
  • Treatments of Corroded Lead Artefacts an Overview ,Bart Schotte and Annemie Adriaens(online)
  • Fontaine,C.: Traitement localisé des produits de corrosion du plomb d’une bulle papale attachée à son parchemin(online)
  • Carradice, I.A., Campbell, S.A. The conservation of lead comunion tokens by potentiostatic reduction, Studies in Conservation, 39,(1994),100-105
  • Degrigny, C. Y Le Gall, R. Conservation of ancient lead artefacts corroded in organic acid environments: electrolytic stabilization/consolidation, Studies in Conservation, 44,(1999),157-169.
  • J.Barrio, E. Cano*, M. Arrroyo, A.I. Pardo, y J. Chamón, Investigación sobre el proceso de estabilización y limpieza por reducción potenciostática de un plomo epigráfico romano(online)
  • Rocca, E., Rapin, C., Mirambet, F., (2004). Inhibition treatment of the corrosion lead artefacts in atmospheric conditions and by acetic acid vapour: use of sodium decanoate, Corrosion Science, 46,653-665.

Aluminio

  • Timmons, Sharon, ed., "Aluminum," in Preservation and Conservation: Principles and Practices, Proceedings of the North American International Regional Conference, Williamsburg, Virginia and Philadelphia, Pennsylvania, September 10-16, (Washington, DC: Smithsonian Institution Press, 1972) pp. 221-222.
  • Stabilization of a wrecked and corroded aluminium aircraft ,by G.T. Bailey(online)
  • MacLeod, lan D., Stabilization of Corroded Aluminium(online)
  • The EtICAL Project: Study, Identification and Classification of Corrosion Forms of Aluminium Artefacts, C. Degrigny, J. Schröter, M. Ledergerber, C.-A. Künzi, O. Sereda, C. Bilat, F. Hachez-Leroy ,poster, METAL 2016,New Delhi 2017.,Conference proceedings
  • Le Carrosse: The Conservation of Paul Arzens’ 1951 Aluminium Micro-Car M. Florescu, L. Dufaux, R. Keller, G. Rapp,poster, METAL 2016,New Delhi 2017.,Conference proceedings
  • Топильская И.В. Консервация скульптуры из алюминия и его сплавов, хранящейся на открытом воздухе,Художественное наследие. Хранение, исследование, реставрация. № 5. М.ГосНИИР, 1979
  • Sanz,I.C. Aluminio. Duraluminio: patologías y posibles tratamientos de estabilización y restauración, IV Congreso Latinoamericano de Conservación y Restauración de Metal,Madrid, del 13 al 17 de septiembre de 2011,Conference proceedings

Software libre que puede ser utilizado en conservación de metales

  1. The Use of Expert Systems in Conservation
  2. The Modular Cleaning Program
  3. Download free conservators documentation software
  4. Freecorp-simple corrosion prediction software
  5. Online Cellular Automata based corrosion simulation
  6. DiscoveryMat-User software
  7. ACORN (A COnservation Records Network)

Revistas online

Blogs

1.Armas protohistóricas con magnetita , Jesús Alonso López

2.Conservation of metals ,Catia Viegas Wesolowska

3.Staffordshire Hoard Blog

4.Cheapside Hoard Blog

5.Silver linings: conserving The Borghese traveling service

6.Zinnrestauration

Enlaces externos

  1. ICOM CC WG Metals
  2. METALConsninfo (Metals Conservation Catalog subpage - including big collection of links //300 links!!!//)
  3. ICON Metals Group
  4. Коррозионные разрушения археологического железа и методы его стабилизации
  5. MEDAL project
  6. UCLA metals course-archived presentations Archivado el 19 de julio de 2011 en Wayback Machine.
  7. Society for Historical Archaeology-Conservation FAQ and facts
  8. Building Conservation-articles on metals conservation
  9. Development and Testing of Organic Coatings for the Protection of Outdoor Bronze Sculpture from Air-Pollutant Enhanced Corrosion — Year (2001-09)
  10. Development and Testing of Organic Coatings for the Protection of Outdoor Bronze Sculpture from Air-Pollutant Enhanced Corrosion — Year 2 (2001-08)
  11. Development and Testing of Organic Coatings for the Preservation of Outdoor Bronze Sculpture from Air-Pollutant Enhanced Corrosion – Year 3 (2002-18)
  12. Development and Evaluation of Removable Protective Coatings on Bronze (2004-27)
  13. Research Into Protective Coating Systems for Outdoor Bronze Sculpture and Ornamentation Phase I (1997-03)
  14. Research into Protective Coating Systems for Outdoor Bronze Sculpture and Ornamentation Phase II (1999-23)
  15. Research into Protective Coating Systems for Outdoor Bronze Sculpture and Ornamentation Phase III (2000-08)
  16. R.W. Hoge: Conservation Rules for Coins and Medals
  17. A Framework for Conservation of metals
  18. Recognizing Metals and their Corrosion Products
  19. Schotte, B. Adriaens, A. Treatments of Corroded Lead Artefacts - An Overview
  20. A Simple Guide for Archaeological Materials Characterization
  21. Russian article on tannin based treatment of "bronze disease" (in Russian - Try Google Translator, it is free)
  1. CONSIST project
  2. Hamilton, D. Methods of Conserving Archaeological Material from Underwater Sites
  3. РЕСТАВРАЦИЯ МЕТАЛЛА. Методические рекомендации (1989)(in Russian – try Google translator – it is free, translation can be very silly)
  4. Native American Jewelry Conservation Project: Part 2
  5. Siano, S. Laser Ablation in Conservation of Artworks
  6. CCI Notes 9/2 Storage of Metals
  7. CCI Notes 9/1 Recognizing Active Corrosion
  8. CCI Notes 9/4 Basic Care of Coins and Medals
  9. Watkinson, D. Preservation of Metallic Cultural Heritage,2010.
  10. Boissonnas, V. An introduction to the history of metals conservation
  11. Preservapedia - Metals conservation Archivado el 3 de marzo de 2016 en Wayback Machine.
  12. Grissom, C.A. The Conservation of American War Memorials Made of Zinc
  13. Bailey, G.T. Stabilization of wrecked and corroded aluminium aircraft
  14. CCI Notes 9/3 The Cleaning, Polishing and Protective Waxing of Brass and Copper
  15. CCI Silver Care and Tarnish removal
  16. CCI Notes 9/8 Mechanical Removal of Rust fom Machined Ferrous Surfaces
  17. CCI Notes 9/5 Tannic Acid Treatment
  18. Care and Conservation of Pewter
  19. Conservation of lead sculpture
  20. Conservation of lead,tin and lead alloys
  21. Diaz Martinez, S.; Garcia Alonso, E. Técnicas metodológicas aplicadas a la conservación-restauración del patrimonio metálico, Madrid 2011.
  22. Watkinson, D. Conserving cultural material : Ethical challenges for the conservator
  23. Mach, M.; Doktor, A.; Meissner, B. Bronze und Galvanoplastik-Geschichte-Materialanlyse-Restaurierung, Dresde 2001.
  24. Minimum Common Standards Definition – Model Curricula Metals -EQF Level 7 - ECPL
  25. Laboratorie d archeologie des metaux, Nancy
  26. The TIGHAR Guide to Aviation Historic Preservation Terminology
  27. Hayha, H. THE HISTORY OF IRON PROTECTION. DESCRIPTION OF MATERIALS AND EVALUATION OF THEIR PROPERTIES
  28. La técnica radiográfica en los metales históricos (English translation included), Madrid 2011.
  29. National Research Laboratory for Conservation of Cultural Property, Lucknow, India-research papers, some good articles on metals conservation
  30. Care and Handling of Bronze Objects
  31. Wanhill, R.J.H. Brittle archaeological silver- identification, restoration and conservation
  32. Conservation of iron and steelwork in historic structures and machinery/Maintenance handbook
  33. Finishing Techniques in Metalwork
  1. AIC Metals Conservation wiki
  2. Care of Objects Made of Zinc
  3. Aircraft Restoration Practice and Philosphy
  4. Anais 2. Congresso Latino-americano de restauracao de metais, Río de Janeiro 2005.
  5. The France-Lanord collection
  6. Archaeological Iron Conservation Colloquium 2010 Abstracts/1
  7. Archaeological Iron Conservation Colloquium 2010 Abstracts /2
  8. Archaeological Iron Conservation Colloquium 2010 Abstracts /3
  9. Archaeological Iron Conservation Colloquium 2010 Abstracts/4
  10. Archaeological Iron Conservation Colloquium 2010 Abstracts/posters
  11. Bronze colloquium 2012. conference brochure
  12. Ligas metálicas : Investigação e conservação (2008.)
  13. Preservacao de artefatos ornamentais de ferro integrados a arqitetura...
  14. Funcionalidad vs conservación en piezas de orfebrería...
  15. METAL 2010. proceedings
  16. Creating a microclimate box for metal storage
  17. Identifying Archaeological Metal
  18. IV Congreso Latinoamericano de Conservación y Restauración de Metal
  19. Conservation Case Studies: A medieval tabernacle from Cologne
  20. Cleaning treatment of a tarnished Daguerreotype by using the reducing afterglow of an atmospheric plasma
  21. Plazmochemické procesy a technologie pro konzervaci kovových archeologických předmětů
  22. Protection of metal artifacts with the formation of metal–oxalates complexes by Beauveria bassiana
  23. The Croatian Apoxyomenos
  24. La práctica de la limpieza con láser en materiales metálicos - hierro, cobre, plata
  25. Серебряный кратир из Новгорода отреставрируют лазером
  26. Mass conservation of archaeological iron artifacta
  27. Metals in America's Historic Buildings - Uses and Preservation Treatments
  28. Guidelines for the Storage and Display of Archaeological Metalwork
  29. NHIG Conservation Principles for Heritage Forged and Cast Ironwork
  30. PLECO - an innovative electrolytic pencil for the localised cleaning of tarnished silver

Tesis de Máster y Tesis Doctorales

  1. Folgado Martins, M. La práctica de la limpieza con laser en materiales metálicos - hierro, cobre, plata
  2. Marušić, K. Protection of patinated bronze by non toxic inhibitors, thesis, Zagreb 2010.
  3. Strandberg, H. Perspectives on Bronze Sculpture Conservation. Modelling Copper and Bronze Corrosion, thesis
  4. Lage de la Rosa,M. Caracterización del zinc calcográfico contemporáneo para su conservación y restauración.
  5. L.B. Brostoff: Coating Strategies for the Protection of Outdoor Bronze Art and Ornamentation (thesis)
  6. Regis Bertholon: La limite de la surface d origine des objets metalliques archeologiques - doctoral thesis
  7. Castillo Narrea, L.E.J.A. Conservación y Restauración de algunos objetos arqueológicos: Arte, Técnica y Metalurgia, Santiago de Chile 2008. - thesis
  8. Koh, Y.S. Laser Cleaning as a Conservation Technique for Corroded Metal Artifacts, doctoral thesis, Lulea 2006.
  9. Hollner, S. Development de nouveaux traitements de protection a base d acide carboxylique...
  10. Carrasco, G.L. Preservacao de artefatos ornamentais de ferro integrados a arqitetura...
  11. Saleh, A.M.S. CONSERVATION METHODS OF IRON ARTIFACTS RECOVERED FROM THE MARINE ENVIRONMENT
  12. Rimmer, M.B. Investigating the treatment of chloride-infested archaeological iron objects
  13. Thickett, D. Post Excavation Changes and Preventive Conservation of Archaeological Iron
  14. A study of the electrolitic reduction of corroded lead object and the application, characterization and testing of a protective lead carboxylate coating/ doctoral thesis by Bart Schotte (enlace roto disponible en Internet Archive; véase el historial, la primera versión y la última).
  15. Cano Díaz, Emilio (2004) Efecto de los vapores de los ácidos acético y fórmico en la degradación y patinado del cobre. Thesis PhD.
  16. Alonso Cantalapiedra, María de la Paz (2001). Efectos de la contaminación atmosférica en la esculturas de bronce: estudio de la pátina. Thesis PhD.
  17. Valle y Díaz, Felix del (2001) La electroquímica y las poliamidas en la restauración reversible y a fuego de la orfebrería esmaltada. Thesis PhD.
  18. Kolmanitsch, G. Pflege und Massnahmen Konzept fuer Bronzen in Freien-Am Beispiel des Marc Anton Monuments, Wien -Secession(thesis)
  19. Casanova, M. G. Metales arqueológicos de la costa norte del Peru: Conservación, Análisis y Restauración (enlace roto disponible en Internet Archive; véase el historial, la primera versión y la última).
  20. Rivera Díaz, J. A. Restauración Y Conservación De Metales Arqueológicos Submarinos: Plata y bronce (enlace roto disponible en Internet Archive; véase el historial, la primera versión y la última).
  21. Fox, G.L. Bronze Age Objects from Tel Nami, Israel:Their Conservation and Implications for Ancient Metallurgy in the Eastern Mediterranean
  22. Gujarathi, K. Corrosion of Aluminium Alloy 2024 Belonging to The 1930s in Seawater Environment-thesis(2008.)
  23. Chamon Fernández, J. Arqueometría, Conservación y Restauración de los metales dorados medievales, doctoral thesis
  24. Nunez, G.A.N. Tres casos de restauración y conservación de metales arqueológicos, thesis Santiago de Chile 2010.
  25. Alonso García, J.M. Metodología y técnicas de conservación de objetos arqueológicos de hierro
  26. Berankova, R. Konzervovane kovovehu artefaktu(železna sekyra)
  27. Einarsdottir, S.S. Mass-conservation of Archaeological Iron Artefacts
  28. Brueck, D. Ermittlung eines pigmentierten Beschichtungssystems zur Konservierung von historischen Stahlbauten bei Erhalt der Altbeschichtung– am Beispiel eines Dachtragwerkes in Hamburg
  29. Pappot, A. Lokale behandeling van bronspest
  30. The Evaluation of Corrosion Inhibitors for Application to Copper and Copper Alloy Archaeological Artefacts by R. Faltermeier
  31. The Formation of Acetate Corrosion on Bronze Antiquities:Characterisation and Conservation by Alice Boccia Paterakis
  32. Desalination of Archaeological Composite Objects Consisting of Wrought Iron and Wood/Bone. With Focus on the Iron Component by Sigridur Thorgeirsdottir
  33. Crawford, J. "Case studies in the determination of the original surface limits of the ferrous armour of the Order of St John, Palace Armoury, Malta"
  34. Pienimäki;A. :Desalination of iron - A comparison of fresh, wet finds and dry, storaged ones.
  35. Lewis,M. The Influence of Atmospheric Moisture on the Corrosion of Chloride-Contaminated Wrought Iron
  36. Grayburn,R.A. Spectroelectrochemical techniques for the conservation of metallic artefacts
  37. Fontaine,C. Traitement electrolytique localise des produits de corrosion du plomb et des alliages du plomb-etain
  38. Kinnunen A.Luu-metalli komposiittiveitset Analyysi, kloridien poisto ja konservointi
  39. Development and optimisation of protocols for surface cleaning of Cultural Heritage metals thesis by C. L. Soto Quintana
  40. Rosetti,L. IN SITU NON DESTRUCTIVE MONITORING TECHNIQUES AND PROTECTIVE COATINGS FOR COPPER ALLOYS ARTEFACTS OF CULTURAL HERITAGE
  41. Brambilla,L. MULTIANALYTICAL APPROACH FOR THE STUDY OF BRONZE AND GILDED BRONZE ARTEFACTS
  42. Carrett de Vascvoncelos,M.L. Artefatos em ferro de origem terrestre: um estudo de caso sobre a interface entre pesquisa arqueológica e conservação no sítio Charqueada Santa (enlace roto disponible en Internet Archive; véase el historial, la primera versión y la última).
  43. Golfomitsou,S. SYNERGISTIC EFFECTS OF ADDITIVES TO BENZOTRIAZOLE SOLUTIONS APPLIED AS CORROSION INHIBITORS TO ARCHAEOLOGICAL COPPER AND COPPER ALLOY ARTEFACTs
  44. Sangouard,E.Testing corrosion inhibitors for the treatment of marine iron/waterlogged wood composite artifacts in polyethylene glycol solutions
  45. Elia,A. Application of electrochemical methods for the study and protection of heritage copper alloys
  46. Kergourlay,F. Étude des mécanismes dedéchloruration d'objets archéologiques ferreux corrodés en milieu marin
  47. Liengme,G. Freilegung archaeologischer Eisenfunde mittels selektiver Hochspannungfragmentierung
  48. Karla Frajerová „Problematika dodržování restaurátorského kodexu při konzervování-restaurování uměleckořemeslných děl z kovů“
  49. Patrick Barta -Průzkum a konzervace železného meče s fixací korozních produktů a organických fragmentů
  50. Karel Rapouch Úprava povrchu letadla MIG-19S pro možnosti konzervace siloxany
  51. Marquardt, A.E. Novel protective coatings for silver and copper alloy cultural heritage objects using atomic layer deposited metal oxide barrier films
  52. Anja Mihotović Konzervacija i restauracija antičkog kovanog novca s lokaliteta Ivandvor i park kraljice Katarine Kosače
  53. Hahmann,L. Minuten-Rädersonnenuhr aus dem Mathematisch-Physikalischen Salon:Untersuchungen zu schwarzen Verfärbungen auf Vergoldungen- deren Entstehung und Behandlung
  54. van der Molen,R. Droogijsstralen, Dé Reinigingstechniek Voor Metalen? (enlace roto disponible en Internet Archive; véase el historial, la primera versión y la última).
  55. van Santen,H. The Cleaning of Sterling Silver with Acidified Thiourea Cleaning Solutions: Solution Recipe Optimization

Libros PDF

  1. Metallography and Microstructure of Ancient and Historic Metals
  2. Ancient and Historic Metals-Conservation and Scientific Research
  3. Metals in America's Historic Buildings - Uses and Preservation Treatments
  4. Díaz Martínez, S.; García Alonso, E. Técnicas metodológicas aplicadas a la conservación-restauración del patrimonio metálico, Madrid 2011.
  5. La técnica radiográfica en los metales históricos (English translation included), Madrid 2011.
  6. Mach, M.; Doktor, A.; Meissner, B. Bronze und Galvanoplastik-Geschichte-Materialanlyse-Restaurierung, Dresde 2001.
  7. РЕСТАВРАЦИЯ МЕТАЛЛА. Методические рекомендации (1989)(in Russian – try Google translator – it is free, translation can be very silly)
  8. El Relicario de santa Lucía: Restauración, anólisis y estudio Histórico-artístico
  9. Katharina Schmidt-Ott Das Plasma in Der metAll Konservierung– mögliChKeiten unD grenzen
  10. Ligas metálicas : Investigação e conservação
  11. Stambolov, T.;Bleck, R.D.;Eichelmann, N. Korrosion und Konservierung von Kunst und Kulturgut aus Metall/I(1987.)
  12. Stambolov, T.;Bleck, R.D.; Eichelmann, N. Korrosion und Konservierung von Kunst und Kulturgut aus Metall/II(1988.)
  13. Proyecto Coremans. Criterios de intervención en materiales metálicos
  14. Turner Walker,G. A Practical Guide to the Care and Conservation of Metals(2008.)

Congresos

  1. Archaeological Iron Conservation Colloquium 2010 Abstracts/1
  2. Archaeological Iron Conservation Colloquium 2010 Abstracts /2
  3. Archaeological Iron Conservation Colloquium 2010 Abstracts /3
  4. Archaeological Iron Conservation Colloquium 2010 Abstracts/4
  5. Archaeological Iron Conservation Colloquium 2010 Abstracts/posters
  6. Bronze colloquium 2012. conference brochure
  7. Anais 2. Congresso Latino-americano de restauracao de metais, Río de Janeiro 2005.
  8. IV Congreso Latinoamericano de Conservación y Restauración de Metal
  9. Big Stuff 2004. - conference papers
  10. Incredible Industry
  11. METAL 2010. proceedings
  12. METAL 2004-proceedings of conference
  13. Extended Abstracts ENAMEL 2010
  14. 4th Biennial Experts’ Meeting on Enamel on Metal Conservation, Barcelona 2012.
  15. Lets Putz Silber 2014.
  16. History, Technology and Conservation of Ancient Metals, Glasses and Enamels
  17. Actas del II Congreso de Conservación y Restauración del Patrimonio Metálico. MetalEspaña 2015
  18. METAL 2016.Proceedings of International Conference on Metal Conservation, New Delhi 2017.
  19. Notas Corrosivas. Memorias del 3er Congreso Latinoamericano de Restauración de Metales

Vídeos sobre conservación de metales

  1. Conserving Bronze: The Lamp with Erotes from Vani
  2. Caring for Metals - Housekeeping for Historic Sites
  3. USS Monitor Engine Removed from Water
  4. Laser Cleaning of Bronze Eagle in Oak Park
  5. Re-Constructing Silver Objects from the Staffordshire Hoard
  6. Erik Risser Describes the Conservation of the Apollo Saettante at the Getty Villa
  7. CoinScubber - Cleaning Ancient Coins
  8. Cleaning an Outdoor Sculpture Part I
  9. Dorure au mercure
  10. Repatination of a Bronze WWII Memorial Plaque
  11. Restoring an Artifact at the SCCRRMM
  12. Clemson Conservation Center: H.L. Hunley submarine - Part 1/3
  13. NCPTT Iron Fence Repair - Cemetery Monument Conservation
  14. Restoration of the USS Monitor
  15. Apoxyomenos de Croacia 5
  16. Bronze Age Fibula
  17. Fachhochschule Potsdam Metallrestaurierung
  18. Patina & corrosion surfaces on ancient bronzes
  19. Campanas medievales limpieza criogénica
  20. Restauro David Donatello
  21. Cruz Parroquial de la iglesia de Santa María de la Asunción de Estepa (Sevilla)
  22. Il nuovo intervento di restauro sui Bronzi di Riace
  23. Il restauro della base originale del Cinghiale in Firenze
  24. Restauración y conservación de los cañones de La Sabana
  25. Conservation of iron artefacts at Jamestown
  26. Cleaning the Staffordshire Hoard - K551 and K1775 .
  27. Conservation of Henry Moore's bronze sculpture 'Knife Edge Two Piece'
  28. Реставрация художественного металла: эксперимент в профессии
  29. Реставрация металла
  30. Лаборатория научной реставрации драгоценных металлов
  31. Реставрация археологических находок со Старосельского могильника
  32. Conservation: The Wolsey Angels

Véase también

  • Conservation and restoration of copper-based objects
  • Conservation and restoration of ferrous objects
  • Conservation and restoration of glass objects
  • Conservation and restoration of ivory objects
  • Conservation and restoration of ceramic objects
  • Conservation and restoration of silver objects

Referencias

  1. http://www.elsevierdirect.com/brochures/shreir/PDF/Shreirs_PreservationOfMetallicCulturalHeritage.pdf Accessed 16.01.2012.
  2. a b http://www.elsevierdirect.com/brochures/shreir/PDF/Shreirs_PreservationOfMetallicCulturalHeritage.pdf Accessed 16.01.2012.
  3. Thompson, J.C.: On restoring sacred objects http://cool.conservation-us.org/byauth/thompson/sacred/
  4. a b c Nikitin, M.K.; Melynikova, E.P. Himiya v restavracii, Leningrad 1990., p.176
  5. Stambolov, T.; Eichelmann, N.; Bleck, R.D. Korrosion und Konservierung von Kunst und Kulturgut aus Metall/I Weimar 1987.
  6. USPT 4,640,713
  7. a b H. Brinch-Madsen, "Die reinigung von eisen mit ammoniakalischer Citronensaure", Arbeitsblatter fur Restauratoren 2/1974
  8. a b c d e f Stambolov, T.; Eichelmann, N.; Bleck, R.D. Korrosion und Konservierung von Kunst und Kulturgut aus Metaall/I Weimar 1987.
  9. a b Baboian, R. (Ed.) Corrosion Tests and Standards, Baltimore 2005.
  10. a b c P. Mottner: Der Aktuell Wissensstand zur Korrosion und Restaurierung/Konservierung von Denkmaelern aus Blei, Zinn, Zink (eine dokumentation), Munich 1993.
  11. A. Timar-Balazsy, D. Eastop, Chemical principles of textile conservation, Butterworth Heinemann, 1998.
  12. "Surface treatment of titanium," The Titanium Information Group, Rotherham 1998.
  13. Kunze, E. Korrosion und Korosionsschutz, Berlin 2001.
  14. a b USPT 4,264,418
  15. a b «Copia archivada». Archivado desde el original el 13 de diciembre de 2013. Consultado el 13 de diciembre de 2013.  Retrieved 13.12.2013.
  16. a b c Brinch Madsen, H. A preliminary note on the use of benzotriazole for stabilizing bronze objects, Studies in Conservation 12/4 1967.
  17. Cardoso,M.O. Study of a 9th century Silver Earrings Set from Mikulčice: Corrosion,Conservation and Maintenance;Lisboa 2010. MA thesis
  18. MOUREY W., La Conservation des Antiquities Metalliques – de la Fouille au Musee,L.C.R.R.A., Draguignan, 1981, p. 133
  19. http://nautarch.tamu.edu/CRL/conservationmanual/File12.htm#Sodium
  20. Error en la cita: Etiqueta <ref> no válida; no se ha definido el contenido de las referencias llamadas c2e993d5
  21. Белкин А.П., Нацкий М.В. Метод-обработки очагов "бронзовой болезни" медных сплавов сульфидами аммония // Реставрация памятников истории и культуры / ГБЛ, Информкультура / Экспресс-ингформация. - М., 1987. Вып. 3. - С. 6-8.
  22. http://art-con.ru/node/1761, accessed 19.01.2012.
  23. Affaizza Mohd Shah, Afidah Abdul Rahim, Shafida Abdul Hamid, Solhan Yahya, “Mangrove (Rhizophora apiculata) tannins as green corrosion inhibitors for copper in acidic medium”, Refereed Proceedings of ICORAFSS 2009, 2–4 June 2009, johor Bahru, Malaysia, 146-149. [ISBN 978-983-9805-73-4]
  24. Gilberg, M.; Seeley, N. The Alkaline Sodium Sulphite Reduction Process for Archaeological Iron: A Closer Look, Studies in Conservation, London 1982.
  25. http://www.viks.sk/chk/studcon_2_05_81_100.doc Selwyn, L.; Argyropoulos, V. Removal of Chloride and Iron Ions from Archaeological Wrought Iron with Sodium Hydroxide and Ethylenediamine Solutions Accessed 12.04.2012.
  26. a b T. Stambolov, R.D. Bleck, N. Eichelmann, Korrosion und Konservierung von Kunst und Kulturgut aus Metall/I, Weimar, 1987.
  27. https://biblio.ugent.be/input/record?func=publicRecord&recordOId=000470013&context=search (enlace roto disponible en Internet Archive; véase el historial, la primera versión y la última)., Accessed 19.01.2012.
  28. http://www.heritagesciencejournal.com/content/2/1/14/abstract Accessed 27.08.2014.
  29. USPT 6,805,756
  30. MacLeod, I.D. Stabilization of corroded aluminum: the Bertram Seapleane Float «Copia archivada». Archivado desde el original el 10 de junio de 2012. Consultado el 12 de marzo de 2012.  Accessed 12.03.2012
  31. USPT 4,054,466
  32. S. Yahya, A. Abdul Rahim, R. Adnan, A. Mohd Shah, R. Adnan, “Tannins: Eco-friendly corrosion inhibitors for aluminium alloy”, Refereed Proceedings of the Symposium of USM Fellowship Holders 2009, 14–15 November 2009, USM, Penang [ISBN 978-967-5417-48-1]
  33. Aluminium-Taschenbuch, Duesseldorf 1963.
  34. Phenix, A. 1992. Solvents for Paraloid B-72. Conservation News 48:21–3.
  35. Feller, R.L., N. Stolow, and E.H. Jones. 1985. On picture varnishes and their solvents. Revised and enlarged ed. Washington, D.C.: National Gallery of Art
  36. a b C.V. Horie Materials for Conservation, Oxford 2010.
  37. Scott, D.A. Copper and Bronze in Art: Corrosion, Colorants, Conservation, Los Angeles 2002.
  38. Selwitz, C Cellulose Nitrate in Conservation
  39. Mottner, P; Pilz, M. Ormocer(R)e - Eine Neue Verbindungsklasse zur Konservierung von Bronzeoberflaechen an Denkmaelern, in book Bronze und Galvanoplastik -Geschichte - Materialanalyse - Restaurierung, Dresden 2001.
  40. http://www.pantarol.de/index.php/shopsystem/pantarol-a Archivado el 3 de septiembre de 2014 en Wayback Machine. Consultado el 28/08/2014.
  41. http://www.museen-bayern.de/landesstelle/pdf/download/EndberichtDBUProjekt.pdf Consultado el 24.05.2015.
  42. http://www.everbritecoatings.com/ProtectaClear.htm Consultado el 28/08/2014
  43. http://www.everbritecoatings.com/cart/everbrite-revestimiento-sólo-c-6.html Consultado el 28/08/2014.
  44. http://www.philamuseum.org/conservation/7.html Consultado el 16.03.2016
  45. «Copia archivada». Archivado desde el original el 7 de febrero de 2012. Consultado el 2 de mayo de 2013. 
  46. Otien Alego, V.; Heath, G.; Hallam, D.; Creagh, D. Electrochemical evaluation of the anti-corrosion performance of waxy coatings for outdoor bronze conservation, METAL 98: proceedings of the international conference on metals conservation, Draugignan 1998.
  47. http://www.elsevierdirect.com/brochures/shreir/PDF/Shreirs_PreservationOfMetallicCulturalHeritage.pdf Accessed 11.07.2012.
  48. https://manual.museum.wa.gov.au/book/export/html/33 (4.09.2020.)
  49. Nikitin, MK; Meljnikova, EP Himija v restavracii, Leningrad 1990th str.268
  50. Huck, J; Bleck, RD Chemikalien und Rezepte, Weimar 1990th
  51. http://www.ingolstadt.de/stadtmuseum/scheuerer/ausstell/bernst04.htm archaeological site access 23.03.2012.
  52. Ham, CH, Shin, B. Amber Artifact Consolidation Case Study: Impact of Organic Solvents on Amber Artifacts, Abstracts from the 37th Annual Conference of the Canadian Association for Conservation of Cultural Property, Winnipeg 2011th
  53. https://www.researchgate.net/publication/276594058_Conservation_of_amber_at_the_Metropolitan_Museum_of_Art_New_York_USA_Regalrez_R_1126_as_a_consolidant_and_adhesive_for_amber_and_copal
  54. http://www.cr.nps.gov/museum/publications/conserveogram/11-17.pdf Access to the site Aus Bruchstücken rekonstruiert Ein Bernsteinkästchen der Gothaer Kunstkammer
  55. http://www.getty.edu/conservation/publications_resources/pdf_publications/urushi.html Accessed 10/02/2012
  56. http://cool.conservation-us.org/jaic/articles/jaic37-01-009_indx.html Accessed 2.10.2012.
  57. http: / / art-con.ru/node/651. Accessed 04.12.2012.
  58. http://cool.conservation-us.org/jaic/articles/jaic37-01-009_2.html Accessed 18.11.2012 page.
  59. Nikitin, M.K.; Melynikova, E.P. Himiya v restavracii, Leningrad 1990., p.272.
  60. Nikitin, M.K.; Melynikova, E.P.. Himiya v restavracii, Leningrad 1990., p.271
  61. http://www.mnhs.org/preserve/conservation/reports/shell_objects.pdf Accessed 17.10.2012.
  62. http://art-con.ru/node/4473 Accessed 29.11.2012.
  63. Nikitin, M.K.; Melynikova, E.P. Himiya v restavracii, Leningrad 1990., p.269
  64. Budija Goran:Čišćenje, zaštita i održavanje umjetničkih predmeta i starina od metala, version december 2010., Zagreb, http://www.e-insitu.com/images/fbfiles/files/BUDIJA_Ciscenje2.pdf

Plantilla:Conservation-Restoration