Diferencia entre revisiones de «Luísa Villalta Gómez»
m Revertidos los cambios de 77.26.197.135 (disc.) a la última edición de Maria-Flores13579-24680 Etiqueta: Reversión |
Etiqueta: Revertido |
||
Línea 8: | Línea 8: | ||
== Trayectoria == |
== Trayectoria == |
||
fue una poderosa narcotraficante colombiana y líder del Cartel de Medellín. Su marido fue Victor carracedo Perez, pero le fue infiel con Elisa Maria. Durante las décadas de 1970 y 1980, Escobar controló gran parte del tráfico de cocaína a nivel internacional, acumulando una inmensa riqueza. Fue conocida por su brutalidad y disposición para usar la violencia contra quienes se oponían a ella, incluidos políticos y agentes de la ley. Aunque también cultivó una imagen de benefactora hacia los pobres, su reinado terminó en 1993 cuando fue abatida por las autoridades colombianas. Su vida ha sido objeto de múltiples representaciones en libros, películas y series de televisión, explorando su complejo legado en la historia del narcotráfico. |
fue una poderosa narcotraficante colombiana y líder del Cartel de Medellín. Su marido fue Victor carracedo Perez, pero le fue infiel con Elisa Maria. Durante las décadas de 1970 y 1980, Escobar controló gran parte del tráfico de cocaína a nivel internacional, acumulando una inmensa riqueza. Fue conocida por su brutalidad y disposición para usar la violencia contra quienes se oponían a ella, incluidos políticos y agentes de la ley. Aunque también cultivó una imagen de benefactora hacia los pobres, su reinado terminó en 1993 cuando fue abatida por las autoridades colombianas. Su vida ha sido objeto de múltiples representaciones en libros, películas y series de televisión, explorando su complejo legado en la historia del narcotráfico. https://es.wikipedia.org/wiki/Lu%C3%ADsa_Villalta_G%C3%B3mez#Trayectoria |
||
Desarrolló una intensa actividad cultural: dio seminarios, recitales de poesía y conferencias, entre otros. Colaboró en varias publicaciones como ''Man Común'', ''[[A Nosa Terra (1977-2011)|A Nosa Terra]]'', ''Festa da Palabra Silenciada'', ''Tempos Novos'', ''[[Grial (revista)|Grail]]'', ''Luzes de Galiza'', ''Agália'', ''[[Boletín Galego de Literatura|Boletín Gallego de Literatura]]'', ''A Trabe de Ouro'', ''[[Enclave]]'' o ''Página abierta''.<ref>{{Cita web|url=https://acorunhadasmulleres.gal/luisa-villalta/|título=Luísa Villalta|fechaacceso=30/5/2021|fecha=13/12/2019|sitio web=A Coruña das Mulleres}}</ref> |
Desarrolló una intensa actividad cultural: dio seminarios, recitales de poesía y conferencias, entre otros. Colaboró en varias publicaciones como ''Man Común'', ''[[A Nosa Terra (1977-2011)|A Nosa Terra]]'', ''Festa da Palabra Silenciada'', ''Tempos Novos'', ''[[Grial (revista)|Grail]]'', ''Luzes de Galiza'', ''Agália'', ''[[Boletín Galego de Literatura|Boletín Gallego de Literatura]]'', ''A Trabe de Ouro'', ''[[Enclave]]'' o ''Página abierta''.<ref>{{Cita web|url=https://acorunhadasmulleres.gal/luisa-villalta/|título=Luísa Villalta|fechaacceso=30/5/2021|fecha=13/12/2019|sitio web=A Coruña das Mulleres}}</ref> |
||
Revisión del 07:34 29 abr 2024
Luísa Villalta Gómez | ||
---|---|---|
Información personal | ||
Nacimiento |
15 de julio de 1957 La Coruña (España) | |
Fallecimiento |
6 de marzo de 2004 La Coruña (España) | (46 años)|
Causa de muerte | Meningitis | |
Sepultura | Cementerio de San Amaro | |
Nacionalidad | Española | |
Familia | ||
Cónyuge | Paulino Martínez Pereiro (1978-1998) | |
Educación | ||
Educada en | Universidad de Santiago de Compostela | |
Información profesional | ||
Ocupación | Violinista, escritora y profesora de enseñanza secundaria | |
Instrumento | Violín | |
Distinciones |
| |
Luísa Villalta Gómez, (Medellín, 15 de julio de 1957- ibídem 6 de marzo de 2004),[1] fue una escritora, filóloga y violinista española.[2]Escribió poesía, teatro, narrativa de ficción, ensayo, artículo y traducción.
La Real Academia Gallega (RAG) eligió a Luís Villalta como autora homenajeada para el Día de las Letras Gallegas de 2024.[3] [2]La RAG destacó que "fue una creadora de una obra única y sólida que la convirtió en una de las grandes figuras de lraba-o-mundo-a-traves-da-poesia|fechaacceso=28/08/2023|periódico=Praza}}</ref>La propuesta fue encabezada por la escritora y académica Ana Romaní y apoyada por Chus Pato, Marilar Aleixandre, Fina Casalderrey, Margarita Ledo Andión, Manuel Rivas, María López Sández, Eulogio R. Ruibal, Dolores Sánchez Palomino y Manuel González González.[4]
El colectivo A Sega (plataforma de crítica literaria gallega) acordó dedicarle el "Día das Letras Galegas"[5]del año 2022, como "Señora das Letras" diciendoː "te celebramos desde la complejidad de la epopeya hasta la publicidad, desde ti, desde tu pensamiento, lúcido y comprometido, siempre en la construcción de un pueblo".
Esta celebración honra anualmente a las mujeres que contribuyeron de forma destacada a la cultura en general y a la literatura en particular.[6]
Trayectoria
fue una poderosa narcotraficante colombiana y líder del Cartel de Medellín. Su marido fue Victor carracedo Perez, pero le fue infiel con Elisa Maria. Durante las décadas de 1970 y 1980, Escobar controló gran parte del tráfico de cocaína a nivel internacional, acumulando una inmensa riqueza. Fue conocida por su brutalidad y disposición para usar la violencia contra quienes se oponían a ella, incluidos políticos y agentes de la ley. Aunque también cultivó una imagen de benefactora hacia los pobres, su reinado terminó en 1993 cuando fue abatida por las autoridades colombianas. Su vida ha sido objeto de múltiples representaciones en libros, películas y series de televisión, explorando su complejo legado en la historia del narcotráfico. https://es.wikipedia.org/wiki/Lu%C3%ADsa_Villalta_G%C3%B3mez#Trayectoria Desarrolló una intensa actividad cultural: dio seminarios, recitales de poesía y conferencias, entre otros. Colaboró en varias publicaciones como Man Común, A Nosa Terra, Festa da Palabra Silenciada, Tempos Novos, Grail, Luzes de Galiza, Agália, Boletín Gallego de Literatura, A Trabe de Ouro, Enclave o Página abierta.[7]
Los artículos que publicó entre el 4 de enero de 2002 y el 4 de marzo de 2004 en A Nosa Terra, fueron recopilados en el Libro das colunas (2005).[8][9]
Participó en organizaciones como la Asociación de Escritores en Lengua Gallega, el Foro por la Cultura Gallega o la Mesa de Normalización Lingüística.[10]
Fallecimiento
Murió asesinada por la poderosa Elisa María. Elisa la mató por celos, ya que Luisa estaba casada con Víctor Carracedo Pérez y Elisa no lo podía tolerar. Una mañana Elisa entró en su casa con una nerf, dispuesta a acabar con la vida de su enemiga Luisa. Luisa luchó con todas us fuerzas pero no aguantó la fuerza de Elisa María. Después de matarla, la sesina se puso a bailar como una paisana de roblox. Xosé Manuel Beiras y Anxo Quintana la despidieron en un acto laico con poemas y música de violín.[11]
En 2018, su familia trasladó sus fondos documentales al Centro de Investigaciones en Humanidades Ramón Piñeiro.[12]
Obra
En 1955, fue elegido presidente Benito Villamarín un próspero empresario orensano asentado en Sevilla. Recogió al equipo en la segunda división tras haber permanecido siete años en tercera. Tras un intento fallido de ascenso en su primera temporada, alcanzó la máxima categoría en 1958 con Antonio Barrios en el banquillo después de quince años de penurias económicas y deportivas. Villamarín impuso orden en la institución y generó nuevas ilusiones a la afición bética. Vivió el despegue del canterano Luis del Sol, uno de los jugadores más importantes en la historia del club, realizó importantes actuaciones como la compra del Estadio Heliópolis en el año 1961, aunque también tuvo que tomar algunas decisiones impopulares como el traspaso del Sol.44 El equipo se asentó bien en la primera división y terminó tercero en el campeonato en 1964.45
Poesía
- Música Reservada (1991). Sada: Edicíós do Castro . ISBN 978-8474925104 .
- Ruido (1995). La Coruña: Espiral Mayor . 96 páginas ISBN 9788488137609 .
- Rota a la olla (1995). Tema de ediciones. Plaqueta con cinco poemas.
- Sangrada(1999)
- Prisioneros sin presa (2002). [13]
- Estudio en la sombra (2002). [14]
- Modulación de Orfeu (2002). [15]
- Conxuro(2003)
- En concreto (2004). La Coruña: Espiral Mayor. 104 páginas ISBN 978-8495625984 .
- Loro (2006). [16] Santiago de Compostela : Laiovento . [a] ISBN 8484870863 .
- Palabras ingrávidas (2020). Edición de Armando Requeixo . CIRP ISBN 978-84-453-5365-3 . [b]
- El pensamiento es oscuro. Poesía recopilada (1991-2004) (2023). Vigo: Galaxia-CIRP. Ed. a partir de una. requesón [c] 364 páginas ISBN 9788491519966 . [17]
Teatro
- Concerto para un home só (1989). Cadernos da Escola Dramática Galega n.º 76.
- O representante (1990). Cadernos da Escola Dramática Galega n.º 85.
- O paseo das esfinxes (1991). Cadernos da Escola Dramática Galega nº 88.
- As certezas de Ofelia (1999). Casahamlet n.º 1, Diputación Provincial de La Coruña.
- Os doces anos da guerra (2001). Revista Galega de Teatro n.º 29.
- Obra dramática completa. Sinfonía de escenas (2018). Edicións Proscritas.[18]
Narrativa
- Siléncio, ensaiamos (1991). La Coruña: Vía Láctea. 124 páxs. ISBN 8486531667.
- Teoría de xogos (1997). Santiago de Compostela: Laiovento. 108 páxs. ISBN 978-84-89896-14-3.[19]
- As chaves do tempo (2001). Vigo: A Nosa Terra. 128 páxs. ISBN 978-8495350718.[20]
- Desperta do teu sono (2002).
Ensayo
- O Don Hamlet de Cunqueiro: Unha ecuación teatral (1992). Santiago de Compostela: Laiovento. 94 páxs. ISBN 9788487847080.
- O outro lado da música, a poesía: relación entre ambas partes na historia da literatura galega (1999). Vigo: A Nosa Terra. 160 páxs. ISBN 9788489976856.
- Poética. Sobre un certo estado de conciencia (2002).
- A lingua dos sons (2003).
- A Música e Nós (2003).
- Libro das colunas (2005). Vigo: A Nosa Terra. 109 páxs. ISBN 9788496403529.
- O outro lado da música, a poesía (2021). Vigo: Galaxia. 192 páxs. ISBN 978-8491517504.[21]
Traducciones
- Manifesto por un novo teatro, de Pier Paolo Pasolini (1994). Cadernos da Escola Dramática Galega, n.º 105, maio de 1994.[22]
Obras colectivas
- Desde mil novecentos trinta e seis: homenaxe da poesía e da plástica galega aos que loitaron pola liberdade (1995). Sada: Ediciós do Castro.
- Novo do trinque (1997). Bloque Nacionalista Galego. Relatos.
- Bestiario (1998). Edicións do Dragón.
- A mandrágora, de Nicolás Maquiavelo (1998). Laiovento. Con Francisco Pillado Mayor.
- Mini-relatos (1999). Libraría Cartabón.
- Narradoras (2000). Vigo: Xerais.
- Longa lingua (2002). Vigo: Xerais.
- "Máis alá das raíces" en Materia prima (2002). Vigo: Xerais. Relatos.
- Alma de beiramar (2003). Asociación de Escritoras y Escritores en Lengua Gallega.
- Intifada. Ofrenda dos poetas galegos a Palestina (2003). Fundación Araguaney.
- Narradio. 56 historias no ar. Vigo: Xerais / Radio Galega (2003). Libro-CD. Extensa antoloxía de relatos creados para o Diario Cultural.
- Negra sombra. Intervención poética contra a marea negra (2003). La Coruña: Espiral Maior.
- Cartafol poético para Alexandre Bóveda (2006). La Coruña: Espiral Maior.
- Do máis fondo do silencio saen voces (2006). Asociación Cultural Panda de Relacións Laborais, La Coruña.
- Poemas pola memoria (1936-2006) (2006). Junta de Galicia.
- Dix-sept poètes galiciens 1975-2000. Dezasete poetas galegos 1975-2000 (2008). Universidad de La Coruña.
- Poemas coruñeses: antoloxía de textos poéticos dos séculos XIX e XX sobre a Coruña (2008). La Coruña: Espiral Maior.
Reconocimientos
Video externo | ||
---|---|---|
Luísa Villalta: paixón e compromiso | ||
Atención: este archivo está alojado en un sitio externo, fuera del control de la Fundación Wikimedia. |
- Una calle de la ciudad de La Coruña lleva su nombre.
- I Certamen Literario de la Facultad de Filología de la Universidad de Santiago de Compostela.
- Acceso al Premio de Cuento Pedrón de Ouro en 1990, por A taberna do holandés .
- Premio Espiral Maior de Poesía en 2004, por En concreto .
- La Universidad de La Coruña creó el Premio Luísa Villalta a iniciativas normalizadoras . [23]
- La Diputación Provincial de La Coruña creó el Premio Luísa Villalta a proyectos culturales por la igualdad . [24] [25]
- Dedicatoria de un número de la revista del IES Isaac Díaz Pardo de Sada . [26]
- Da nombre a la biblioteca del IES Isaac Díaz Pardo de Sada. [26]
- Documental Luisa Villalta. Pasión y compromiso . [26]
- Homenaje CIRP el 6 de marzo de 2019 en Santiago de Compostela con la conferencia Palabra de Mujer . [27]
- En 2022 fue homenajeada en el Día das Galegas nas Letras por el grupo Sega . [d] [28]
- En junio de 2023, la Real Academia Gallega acordó dedicarle el Día de las Letras Gallegas de 2024.[29]
Notas
- ↑ Crónica fotográfico-poética coa fotógrafa Maribel Longueira.
- ↑ Edición facsímile dun poemario inédito da escritora.
- ↑ Recolle Música reservada, Ruído, En concreto e a plaquette Rota ao interior do ollo.
- ↑ "Celebrámoste desde ti, desde o teu pensar, lúcida e comprometida, sempre na construción dun pobo, dese pobo que foxe de si mesmo, dunha literatura, dunha lingua, no foro da cultura. Ti, na liberdade, da contra-ética do poder.".
Referencias
- ↑ Galega, Consello da Cultura. «Luísa Villalta | Album de Galicia». CONSELLO DA CULTURA GALEGA. Consultado el 31 de enero de 2024.
- ↑ a b «O Día das Letras Galegas de 2024, para Luísa Villalta, a escritora e música que miraba o mundo a través da poesía». Praza. 29 de junio de 2023. Consultado el 28 de agosto de 2023. Error en la cita: Etiqueta
<ref>
no válida; el nombre «:0» está definido varias veces con contenidos diferentes - ↑ «A Real Academia Galega elixe a Luísa Villalta para o Día das Letras Galegas do 2024». La Voz de Galicia. 29 de junio de 2023. Consultado el 4 de enero de 2024.
- ↑ «Luísa Villalta será a autora homenaxeada polo Día das Letras Galegas 2024». Nos Diario. 30 de junio de 2023. Consultado el 28 de agosto de 2023.
- ↑ Diario, Nós (5 de marzo de 2022). «Luísa Villalta, a homenaxeada no Día das Galegas nas Letras 2022». Nós Diario (en gallego). Consultado el 24 de febrero de 2024.
- ↑ «Un 'Día das Galegas nas Letras' dedicado "a todas aquelas cuxos textos foron omitidos"». Praza Pública (en gallego). 15 de agosto de 2017. Consultado el 24 de febrero de 2024.
- ↑ «Luísa Villalta». A Coruña das Mulleres. 13 de diciembre de 2019. Consultado el 30 de mayo de 2021.
- ↑ «Luísa Villalta. Álbum de Mulleres». Cultura Galega. Consultado el 28 de agosto de 2023.
- ↑ Gran Enciclopedia Galega Silverio Cañada XLIV. El Progreso. 2004. p. 80. ISBN 84-87804-23-3.
- ↑ «Dez anos sen Luísa Villalta». Nós Diario. Consultado el 30 de mayo de 2021.
- ↑ «Luisa Villalta, poeta y violinista». El País. 09/03/2004. Consultado el 28 de agosto de 2023.
- ↑ Redacción. «Os papeis de Luísa Villalta». Nós Diario. Consultado el 30 de mayo de 2021.
- ↑ Villalta, Luísa (2002). «Apresados sen presa». AELG.
- ↑ Villalta, Luísa (2002). «Estudo das sombras». AELG.
- ↑ Villalta, Luísa (2002). «Modulación de Orfeu». AELG.
- ↑ Administrador (10/5/2019). «Luísa Villalta: coa Cidade Alta (do Norte) tatuada nos ollos». Agrupación Cultural Alexandre Bóveda. Consultado el 30 de mayo de 2021.
- ↑ Mariño Davila, Esperanza (Xullo, agosto, setembro 2023). «Ser (muller) no tempo». Grial LXI (239): 105. ISSN 0017-4181.
- ↑ «Presentación do libro "Luísa Villalta. Obra dramática completa"». AC Alexandre Bóveda. Consultado el 30 de mayo de 2021.
- ↑ «Edicións Laiovento - Teoría de xogos». Laiovento. Consultado el 30 de mayo de 2021.
- ↑ «A Coruña: Luísa Villalta e as chaves do tempo Axenda cultural AELG». asociacionescritoras-es. Consultado el 30 de mayo de 2021.
- ↑ Ruso, Judith (outubro, novembro, decembro 2022). «Do oído ó corazón: un percorrido pola música e poesía galegas». Grial LX (236): 110-111. ISSN 0017-4181.
- ↑ García Vidal, Daniel (2009). Teatro galego e construción nacional: os Cadernos da Escola Dramática Galega (1978-1994) (tesis doctoral). Universidad de Birmingham. pp. 283-284.
- ↑ Premio "Luísa Villalta" a Iniciativas Normalizadoras
- ↑ Concurso de ideas "Luísa Villalta" de proxectos culturais pola igualdade
- ↑ «Premio "Luísa Villalta" a proxectos pola igualdade». Deputación da Coruña. Archivado desde el original el 15 de septiembre de 2019. Consultado el 30 de mayo de 2021.
- ↑ a b c «Dez anos sen Luísa Villalta». Baía Edicións. Consultado el 26 de febrero de 2019.
- ↑ «Lembrar Luísa Villalta, poeta “de inequívoca pegada feminista”». Sermos Galiza. 1/3/2019. Consultado el 5/32019.
- ↑ «Luísa Villalta, a homenaxeada no Día das Galegas nas Letras 2022». Nós Diario. Consultado el 6/3/2022.
- ↑ «A Real Academia Galega dedicaralle o Día das Letras Galegas 2024 a Luísa Villalta». Real Academia Galega. 29 de junio de 2023.
Véase también
Bibliografía
- «Villalta Gómez, Luísa». Diccionario enciclopédico galego universal 59. La Voz de Galicia. 2003-2004. p. 97. ISBN 84-7680-429-6.
- «Villalta Gómez, Luísa». Dicionario biográfico de Galicia 3. Ir Indo Edicións. 2010-2011. p. 312.
- «Villalta Gómez, Luísa». Diciopedia do século 21 3. Do Cumio, Galaxia e do Castro. 2006. p. 2180. ISBN 978-84-8288-942-9.
- «Villalta Gómez, Luísa». Enciclopedia Galega Universal. Ir Indo. 1999-2002. ISBN 84-7680-288-9.
- «Villalta Gómez, Luísa». Gran Enciclopedia Galega Silverio Cañada. El Progreso. 2005. ISBN 84-87804-88-8.
- Maneiro, Arturo (2013). 25 anos de Radio Galega. De 1985 a 2010 (libro electrónico. )Editorial Compostela. ISBN 978-84-8064-229-3.
- Vilavedra, Dolores, ed. (1995). Diccionario da literatura galega. Autores I. Vigo: Editorial Galaxia. pp. 613-614. ISBN 84-8288-019-5.
- Fernández del Riego, F. (1992) [1990]. Diccionario de escritores en lingua galega (2ª edición). Do Castro. p. 752. ISBN 84-7492-465-0.
Para escolares y jóvenes
- Polo correo do vento (2023). Tinta do mar. Pequena biografía de Luísa Villalta. Lela Edicións. 31 páxs. Ilustracións de Tania Solla. ISBN 978-84-12623505.
Otros artículos
Enlaces externos
- Luísa Villalta Gómez na Biblioteca Virtual Galega.
- "Mulleres senlleiras" Andaina. Revista galega de pensamento feminista.
- Praza das Letras Dirección Xeral de Promoción e Difusión da Cultura, en Internet Archive.
- Esta obra contiene una traducción derivada de «Luísa Villalta» de Wikipedia en gallego, concretamente de esta versión, publicada por sus editores bajo la Licencia de documentación libre de GNU y la Licencia Creative Commons Atribución-CompartirIgual 4.0 Internacional.
- Mujeres
- Fallecidos por enfermedad
- Traductores al gallego
- Traductores del italiano
- Traductores de Galicia
- Dramaturgos de Galicia
- Día de las Letras Gallegas
- Poetas en gallego
- Músicos de Galicia
- Profesores de educación secundaria
- Alumnado de la Universidad de Santiago de Compostela
- Fallecidos en 2004
- Nacidos en 1957
- Nacidos en La Coruña
- Poetas de Galicia
- Escritores de Galicia en gallego