Sapium glandulosum

De Wikipedia, la enciclopedia libre
(Redirigido desde «Sapium montevidense»)
 
Lechero

Sapium glandulosum
Estado de conservación
Vulnerable (VU)
Vulnerable (UICN 2.3)[1]
Taxonomía
Reino: Plantae
Subreino: Planta vascular / Tracheobionta
División: Magnoliophyta
Clase: Dicotiledónea Magnoliopsida
Subclase: Rosidae
Orden: Malpighiales
Familia: Euphorbiaceae
Subfamilia: Euphorbioideae
Tribu: Hippomaneae
Subtribu: Hippomaninae
Género: Sapium
Especie: S. glandulosum
(L.) Morong
Sinonimia

Sapium glandulosum, conocida popularmente como "kurupika’y", "pau-de-leite", "pau-leiteiro", "lechero", "lechero de hoja graúda", "mataojo" o "toropi", es una planta de la familia Euphorbiaceae.

Distribución geográfica[editar]

Es endémica de Brasil, Perú y Paraguay

Descripción[editar]

Es un árbol lactescente, caducifolio que puede alcanzar hasta 20 m de altura, con tronco recto y cilíndrico con hasta 5 dm de diámetro. Hojas largas, espinosas, lanceoladas, simples, alternadas, márgenes finamente serrados, con un estrechamiento encima de 15 cm; florece en el Hemisferio Austral de octubre a enero, y fructifica de enero a marzo.

Como es una especie heliófila, o de luz difusa se encuentran en bosques no muy densos. En Brasil se registra su presencia en el sur y en el sudeste.

La madera es indicada para hacer cajas, y como leña para carbón. De su látex característico (de allí su nombre) se usa para producir hule.

Es sumamente ornamental; en paisajismo y en reforestación.

El nombre "mataojo" fue dado porque su látex es altamente irritante ocular.

La nación guaraní usan su madera para esculpir animales.

Taxonomía[editar]

Sapium glandulosum fue descrita por (L.) Morong y publicado en Annals of the New York Academy of Sciences 7: 227. 1893.[3]

Etimología

Sapium: nombre genérico que según Umberto Quattrocchi se deriva probablemente del latín sappinus, sapinus o sappium = "una especie de abeto o pino," posiblemente, a su vez, deriva del celta sap = "grasa", refiriéndose al exudado de un tronco dañado.[4]

glandulosum: epíteto latíno que significa "glandular"[5]

Sinonimia
  • Excoecaria aerea (Klotzsch ex Müll.Arg.) Müll.Arg.
  • Excoecaria biglandulosa Müll.Arg.
  • Excoecaria marginata (Müll.Arg.) Müll.Arg.
  • Excoecaria obtusiloba (Müll.Arg.) Müll.Arg.
  • Excoecaria occidentalis Müll.Arg.
  • Excoecaria suberosa Müll.Arg.
  • Hippomane aucuparia (Jacq.) Crantz
  • Hippomane biglandulosa L.
  • Hippomane fruticosa Sessé & Moc.
  • Hippomane glandulosa L.
  • Hippomane zeocca L. ex B.D.Jacks.
  • Omphalea glandulata Vell.
  • Sapiopsis cremostachys Müll.Arg.
  • Sapium aereum Klotzsch ex Müll.Arg.
  • Sapium alainianum P.T.Li
  • Sapium albomarginatum Pax & K.Hoffm.
  • Sapium aubletianum (Müll.Arg.) Huber
  • Sapium aucuparium Jacq.
  • Sapium aucuparium Willd.
  • Sapium aureum H.Buek
  • Sapium biglandulosum (L.) Müll.Arg.
  • Sapium bogotense Huber
  • Sapium caribaeum Urb.
  • Sapium claussenianum (Müll.Arg.) Huber
  • Sapium contortum Croizat
  • Sapium cremostachyum I.M.Johnst.
  • Sapium endlicherianum Klotzsch ex Pax
  • Sapium fendleri Hemsl.
  • Sapium fragile Pax & K.Hoffm.
  • Sapium giganteum Pittier
  • Sapium glandulatum (Vell.) Pax
  • Sapium guaricense Pittier
  • Sapium haematospermum var. saltense O'Donell & Lourteig
  • Sapium haematospermum var. saltensis O'Donell & Lourteig
  • Sapium hamatum (Müll.Arg.) Pax & K.Hoffm.
  • Sapium hemsleyanum Huber
  • Sapium hippomane G.Mey.
  • Sapium integrifolium Splitg. ex Lanj.
  • Sapium intercedens Huber
  • Sapium itzanum Lundell
  • Sapium ixiamasense Jabl.
  • Sapium izabalense Lundell
  • Sapium jamaicense Sw.
  • Sapium klotzschianum (Müll.Arg.) Huber
  • Sapium lanceolatum (Müll.Arg.) Huber
  • Sapium leptadenium (Müll.Arg.) Huber
  • Sapium marginatum Müll.Arg.
  • Sapium moaense Alain
  • Sapium montevidense Klotzsch ex Baill.
  • Sapium moritzianum Klotzsch
  • Sapium muelleri Hemsl.
  • Sapium naiguatense Pittier
  • Sapium nitidum Alain
  • Sapium obtusatum Klotzsch ex Pax
  • Sapium obtusilobum Müll.Arg.
  • Sapium occidentale (Müll.Arg.) Huber
  • Sapium oligoneurum K.Schum. & Pittier
  • Sapium paranaense Pax & K.Hoffm.
  • Sapium paucistamineum Pittier
  • Sapium pavonianum (Müll.Arg.) Huber
  • Sapium petiolare (Müll.Arg.) Huber
  • Sapium pittieri Huber
  • Sapium poeppigii Hemsl.
  • Sapium pohlianum Klotzsch ex Pax
  • Sapium prunifolium Klotzsch
  • Sapium punctatum Klotzsch ex Pax
  • Sapium pycnostachys K.Schum. ex Pax
  • Sapium salicifolium Kunth
  • Sapium saltense (O'Donell & Lourteig) Jabl.
  • Sapium schippii Croizat
  • Sapium serratum (Müll.Arg.) Klotzsch ex Baill.
  • Sapium suberosum Müll.Arg.
  • Sapium submarginatum Huber
  • Sapium subserratum Klotzsch ex Pax
  • Sapium sulciferum Pittier
  • Sapium taburu Ule
  • Stillingia aucuparia (Jacq.) Oken
  • Stillingia biglandulosa (L.) Baill.
  • Stillingia dracunculoides Baill.
  • Stillingia haematantha Standl.
  • Stillingia hippomane (G.Mey.) Baill.
  • Stillingia marginata (Müll.Arg.) Baill.
  • Stillingia prunifolia (Klotzsch) Baill.[6]

Nombres comunes[editar]

  • palo de leche, azucecillo del río Magdalena.[7]

Véase también[editar]

Referencias[editar]

  1. Prado, D. (1998). «Sapium saltense». Lista Roja de especies amenazadas de la UICN 2010.3 (en inglés). ISSN 2307-8235. Consultado el Septiembre de 2010. 
  2. Sinónimos en Catalogue of life
  3. «Sapium glandulosum». Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultado el 29 de enero de 2015. 
  4. En Nombres Botánicos
  5. En Epítetos Botánicos
  6. «Sapium glandulosum». The Plant List. Consultado el 29 de enero de 2015. 
  7. Colmeiro, Miguel: «Diccionario de los diversos nombres vulgares de muchas plantas usuales ó notables del antiguo y nuevo mundo», Madrid, 1871.

Bibliografía[editar]

  1. CONABIO. 2009. Catálogo taxonómico de especies de México. 1. In Capital Nat. México. CONABIO, Mexico City.
  2. Correa A., M.D., C. Galdames & M. Stapf. 2004. Cat. Pl. Vasc. Panamá 1–599. Smithsonian Tropical Research Institute, Panamá.
  3. Forzza, R. C. 2010. Lista de espécies Flora do Brasil https://web.archive.org/web/20150906080403/http://floradobrasil.jbrj.gov.br/2010/. Jardim Botânico do Rio de Janeiro, Rio de Janeiro.
  4. Funk, V. A., P. E. Berry, S. Alexander, T. H. Hollowell & C. L. Kelloff. 2007. Checklist of the Plants of the Guiana Shield (Venezuela: Amazonas, Bolivar, Delta Amacuro; Guyana, Surinam, French Guiana). Contr. U.S. Natl. Herb. 55: 1–584. View in Biodiversity Heritage Library
  5. González Ramírez, J. 2010. Euphorbiaceae. En: Manual de Plantas de Costa Rica. Vol. 5. B.E. Hammel, M.H. Grayum, C. Herrera & N. Zamora (eds.). Monogr. Syst. Bot. Missouri Bot. Gard. 119: 290–394.
  6. Hokche, O., P. E. Berry & O. Huber. (eds.) 2008. Nuevo Cat. Fl. Vasc. Venez. 1–859. Fundación Instituto Botánico de Venezuela, Caracas.
  7. Idárraga-Piedrahíta, A., R. D. C. Ortiz, R. Callejas Posada & M. Merello. (eds.) 2011. Fl. Antioquia: Cat. 2: 9–939. Universidad de Antioquia, Medellín.
  8. Jørgensen, P. M. & S. León-Yánez. (eds.) 1999. Cat. Vasc. Pl. Ecuador. Monogr. Syst. Bot. Missouri Bot. Gard. 75: i–viii, 1–1181.

Enlaces externos[editar]