Cohors III Breucorum

De Wikipedia, la enciclopedia libre
Cohors III Breucorum

Inscripción de Tautunectus, soldado de la Cohors III Breucorum en Colonia (Alemania)
Activa Desde 72-73 hasta finales del siglo II.
País Imperio romano
Tipo Cohors quinquagenaria peditata
Función Infantería pesada
Tamaño Variable, aprox. 480
Parte de 6 centurias de 80 infantes, dirigidas por sendos centuriones a las órdenes de un Praefectus cohortis
Acuartelamiento
Cultura e historia
Mote
  • Pia Fidelis Domitiana desde 89 hasta 96
    * Pia Fidelis desde 96
  • Guerras y batallas
  • Campañas de Trajano de 98-99
  • La Cohors III Breucorum fue una unidad auxilia de infantería del ejército del Imperio Romano del tipo cohors quinquagenaria peditata, cuya existencia está atestiguada desde la segunda mitad del siglo I hasta finales del siglo II.

    Reclutamiento y segunda mitad del siglo I[editar]

    Esta cohorte fue reclutada por orden de Vespasiano hacia el año 71-72 de entre la tribu de los Breuci, quienes habitaban el valle del río Sava en la provincia romana de Pannonia, concretamente en la zona que desde Adriano formaría la provincia Pannonia Inferior. Su reclutamiento se debió a la necesidad de reponer las importantes pérdidas de unidades auxiliares provocadas en el ejército romano durante la guerra civil del año de los cuatro emperadores, la rebelión de los bátavos y, en menor medida, la gran rebelión judía, todo entre el 69 y el 71.

    Denario de Vespasiano con el emperador victorioso sobre una cuadriga en el reverso, emperador que reclutó la Cohors III Breucorum para reforzar las diezmadas unidades auxiliares del ejército romano.

    La unidad fue asignada a la provincia Germania Inferior, aunque desconocemos en que campamento concreto fue instalada. De esta provincia procede el primer testimonio conservado sobre ella, un Diploma Militaris otorgado durante el imperio de Domiciano,[1]​ fechado entre 90 y 96, lo que permite pensar que fue reclutada 25 años antes.

    El siglo II[editar]

    Otro diploma fechado en 98,[2]​ permite saber que participó en las operaciones del emperador Trajano de 98-99 para estabilizar el limes Germanicus. En esta tarea, la unidad fue dirigida por el Praefectus Cohortis Tito Prifernio Peto Memmio Apolinar.[3]

    Durante las primera guerra dacia de Trajano, la unidad permaneció de guarnición en Germania Inferior, como indica un diploma militaris de 101.[4]​ Esta situación se mantuvo bajo el imperio de Adriano como indican otros dos diplomas fechados en 127.[5]

    El último testimonio procede del castellum Laurum (Woerdem, Países Bajos), base de la Cohors XV Voluntariorum en la desembocadura del Rhin, donde el centurión Lucio Terencio Baso dedicó un ara votiva al Sol Heliogábalo y a Minerva en honor del emperador Antonino Pío, entre 138 y 161.[6]

    En algún momento del siglo II la Cohors III Breucorum colaboró en el mantenimiento del castellum de Abusina (Eining, Alemania) en la provincia Raetia.[7]

    Conocemos otros dos Prefectos de la cohorte, Marco Campanio Marcelo, quien dirigió la unidad en algún momento del siglo II.[8]​ y otro de nombre desconocido por lo fragmentario de la inscripción, procedente de Verona (Italia), que dirigió la unidad también a lo largo del siglo II.[9]

    La unidad desapareció en algún momento del último tercio del siglo II.

    Notas[editar]

    1. AE 2003, 2054: [Imp(erator) Caesar divi Vespasiani f(ilius) Domitianus Augustus pontifex maximus tribunic(ia) potestat(e) --- imp(erator) --- p(ater) p(atriae) co(n)s(ul) --- equitibus qui militant in alis --- et peditibus et equitibus qui in cohortibus --- et I Luce]nsium [et II Brittonum oo (milliaria)/ et I(?) civiu]m Romano[rum et II Thracum ---/ --- et] III Breucor[um quae/ sunt in Germa]nia sub Sex(to) Iul[io Frontino/ qui quina] et vicena plu[rave stipendia meruerunt/ item dim]issis ho[nesta missione emeritis stipendiis// et II B]ritton[um oo(milliaria) et I(?) civium/ Romanoru]m et II Th[racum ---/ --- et III B]reucor[um quae/ sunt in Ger]mania [sub Sex(to) Iulio/ Frontin]o qui [----
    2. RMD. 4, 216, Elst (Alemania): [Imp(erator) Caesar divi Nervae f(ilius) Nerva Traianus Aug(ustus) Germ(anicus) pont(ifex) maxim(us) trib(unicia) potest(ate) co(n)s(ul) II equitibus et peditibus exercitus Pii Fidelis qui militant in alis VI(?) et cohortibus XXV(?) quae appellantur Sulpic(ia) et Indian(a) et I Noricor(um) et I Batavor(um) et --- et Afror(um) et I Hispanor(um) et I Pannonior(um) et --- et I Thrac(um) et I Flavia Hispanor(um) et I Pannonior(um) et Delmatar(um) c(ivium) R(omanorum) et I Vindelicor(um) c(ivium) R(omanorum) mil(liaria) et I Raetor(um) c(ivium) R(omanorum) et I classica et I Lucensium et I] La[tob]icor(um) et Varcian[or(um) et I et II c(ivium) R(omanorum) et II et II Hispano]r(um) et II Astur(um) II Varcian(orum) et II [Brittonum mil(liaria) et II Thr]ac(um) et III Lusitanor(um) et III Breucor(um) [e]t I[III Thrac(um) et VI ] Breucor(um) et VI Raetor(um) et VI Brittonum [et sunt in Germani]a inferiore sub Imp(eratore) Traiano Aug(usto) [qui quina et v]icena plurave stipendia meruerun[t item dimissis ho]nesta missione emeritis stipendiis e[t classicis qui milit]ant sub eodem praef(ecto) L(ucio) Calpurnio Sab[ino senis et vic]enis stipendiis emeritis quorum no[mina subscrip]ta sunt ipsis liberis posterisque e[orum civitatem d]edit et conubium cum uxoribu[s quas tunc habuiss]ent cum est civitas iis data aut s[i qui caelibes essent cu]m iis quas postea duxissent du[mtaxat singuli sing]ulas a(nte) d(iem) X K(alendas) Mart(ias) Imp(eratore) C[aes(are) Traiano Aug(usto) G]er(manico) II Sex(to) Iulio Frontino II co[(n)s(ulibus) alae I Ba]tavorum cui prae(e)st [---] T(iti) f(ilius) Vol(tinia) Rufus [dimis]so honesta missione / ex gregale [---] Gaveri f(ilius) Batav(o) [et --- Pere]grini filiae uxori eius Bat(avae) [et ---a]e fil(ius) eiu[s et ---]ae fil(ius) [eius descriptum et] recognitum ex t[abula aenea quae fixa est Ro]mae in mur[o post templum divi Aug(usti) ad Minerva]m // [Imp(erator) Caesar divi Nervae f(ilius) Nerva Traianus Aug(ustus) Germ(anicus) pont(ifex) maxim(us) trib(unicia) potest(ate) co(n)s(ul) II equitibus et peditibus exercitus Pii Fidelis qui militant in alis VI(?) et cohortibus XXV(?) quae appellantur Sulpic(ia) et In]dian(a) et I Noricor(um) / [et I Batavor(um) et --- et Af]ror(um) et I Hispanor(um) et I Pannonior(um) / [et 3 et I Thrac(um) et I Fl]avia Hispanor(um) et I Pannonior(um) et Delmatar(um)/ [c(ivium) R(omanorum) et I Vindel]icor(um) c(ivium) R(omanorum) mil(liaria) et I Raetor(um) c(ivium) R(omanorum) et I classica et I Lu/[censium et I Lat]obicor(um) et Varcianor(um) et I et II c(ivium) R(omanorum) et II et II Hispa/[nor(um) et II Ast]ur(um) et II Varcianor(um) et II Brittonum mi/[l(liaria) et II Thrac(um) et III L]usitanor(um) et III Breucor(um) et IIII Thrac(um)/ [et VI Breucor(um) et VI Rae]tor(um) et VI Brittonum et sunt in Germ(ania)/ [inferiore su]b Imp(eratore) Tra(i)ano Aug(usto) qui quin[a et vicena plurave stipe]ndia mer[uerunt i]tem dimiss[is honesta missione emeritis stipendiis et] classicis q[ui militant sub eodem praef(ecto) L(ucio) Calpurnio Sabi]no senis et---
    3. CIL IX 4753, Contigliano (Italia): T(ito) Prifernio/ P(ubli) f(ilio) Qui(rina) Paeto/ Memmio Apollinari/ IIIIvir(o) iur(e) dic(undo) quinq(uennali) mag(istro) iu(venum) / praef(ecto) coh(ortis) III Breuc(orum) trib(uno) leg(ionis) X/ Gem(inae) praef(ecto) alae I Asturum donis/ donato exped(itione) Dac(ica) ab Imp(eratore)/ Traiano hasta pura vexillo/ corona murali proc(uratori) provinc(iae)/ Sicil(iae) proc(uratori) provinc(iae) Lusitan(iae)/ proc(uratori) XX her(editatium) proc(uratori) prov(inciae) Thrac(iae) proc(uratori) prov(inciae) Noricae/ P(ublius) Memmius P(ubli) f(ilius) Qui(rina)/ Apollinaris / patri pi(i)ssimo.[1] (enlace roto disponible en Internet Archive; véase el historial, la primera versión y la última).
    4. RMM 9: Imp(erator) Caesar divi Nervae f(ilius) Nerva Traianus Aug(ustus) / Germanicus pontifex maximus tribunic(ia) po/testat(e) V p(ater) p(atriae) co(n)s(ul) IIII / equitibus et peditibus exercitus Pii Fidelis qui mi/litant in alis sex et cohortibus decem et novem / quae appellantur Afrorum veterana et Indiana et / Noricorum c(ivium) R(omanorum) et Sulpicia c(ivium) R(omanorum) et Moesica et Batavorum / c(ivium) R(omanorum) et I c(ivium) R(omanorum) et I Hispanorum et I Pannoniorum vete/rana et I Thracum c(ivium) R(omanorum) et I Flavia Hispanorum et I / Pannoniorum et Delmatarum c(ivium) R(omanorum) et I Raetorum c(ivium) R(omanorum) et I classica et I Lucensium et I Latobicorum et / Varcianorum et II c(ivium) R(omanorum) et II et II Hispanorum et II / Asturum et II Varcianorum et II Thracum et III / Lusitanorum et III Breucorum et IIII Thracum et / sunt in Germania inferiore sub L(ucio) Neratio Prisco / qui quina et vicena plurave stipendia merue/runt item dimissis honesta missione emeritis / stipendi(i)s quorum nomina subscripta sunt ip/sis liberis posterisque eorum civitatem dedit / et conubium cum uxoribus quas tunc habuis/sent cum est civitas iis data aut si qui caelibes / essent cum iis quas postea duxissent dumtaxat / singuli singulas a(nte) d(iem) III Idus Mart(ias) / Sex(to) Attio Suburano Q(uinto) Articuleio Paeto co(n)s(ulibus) / cohorti(s) I c(ivium) R(omanorum) P(iae) F(idelis) cui prae(e)st C(aius) Iulius C(ai) f(ilius) Vol(tinia) Rufinus / centurioni / Mucacento Eptacentis f(ilio) Thrac(i) / et Zyasceli Polydori f(iliae) uxori eius Thrac(ae) / descriptum et recognitum ex tabula aenea / quae fixa est Romae in muro post templum / divi Aug(usti) ad Minervam // Imp(erator) Caesar divi Nervae f(ilius) Nerva Traianus Aug(ustus) / Germanicus pontifex maximus tribunic(ia) po/testat(e) V p(ater) p(atriae) co(n)s(ul) IIII / equitibus et peditibus exercitus Pii Fidelis qui / militant in alis sex et cohortibus decem / et novem quae appellantur Afrorum vetera/na et Indiana et Noricor(um) c(ivium) R(omanorum) et Sulpic(ia) c(ivium) R(omanorum) et / Moesica et Batavorum c(ivium) R(omanorum) et I c(ivium) R(omanorum) et I Hispano/rum et I Pannoniorum veter(ana) et I Thrac(um) c(ivium) R(omanorum) / et I Flavia Hispanor(um) et I Pannonior(um) et Delma/tarum c(ivium) R(omanorum) et I Raetor(um) c(ivium) R(omanorum) et I classica et I Lu/censium et I Latobicorum et Varcianor(um) et / II c(ivium) R(omanorum) et II et (!) Hispanor(um) et II Astur(um) et II Varci/anor(um) et II Thrac(um) et III Lusitanor(um) et III Breu/cor(um) et IIII Thrac(um) et sunt in Germania infe/riore sub L(ucio) Neratio Prisco qui quina et vi/cena plurave stipendia meruerunt / [ -----
      • AE 1997, 1314, Mihailovgrad, Bulgaria: Imp(erator) Caesar divi Traiani Parthici f(ilius) divi Ner/vae nepos Traianus Hadrianus Aug(ustus) pont(ifex)/ maxim(us) tribun(icia) potest(ate) XI co(n)s(ul) III/ equitib(us) et peditib(us) exerc(itus) P(ii) F(idelis) qui militaver(unt) in/ alis V et coh(ortibus) XV quae appell(antur) Afror(um) veter(ana) et I/ Thrac(um) et Gallor(um) et {I} Thrac(um) Classian(a) c(ivium) R(omanorum) torq(uata)/ Victrix et I Noricor(um) c(ivium) R(omanorum) et Sulpicia c(ivium) R(omanorum) et I Fl(a)/via Hispan(orum) et I Latobic(orum) et Varcian(orum) et I Pan/nonior(um) et Dalmat(arum) et I Raetor(um) c(ivium) R(omanorum) et I Classic(a)/ et I Lucens(ium) et II Varcian(orum) et II c(ivium) R(omanorum) et II Hispan(orum) et / II Astur(um) et III Breucor(um) et IIII Thrac(um) et VI Britt(onum)/ et VI Breucor(um) et VI Raetor(um) et sunt in German/ia inferior(e) sub L(ucio) Coelio Rufo quinis et vi/cenis item classic(is) senis et vicenis plurib(us)ve/ stipend(iis) emeritis dimissis honest(a) missi/one quorum nomina subscript(a) sunt ipsis/ liberis posterisq(ue) eorum civitat(em) dedit et co/nub(ium) cum uxorib(us) quas tunc habuiss(ent) cum est/ civit(as) i(i)s data aut si qui caelib(es) essent cum i(i)s/ quas postea duxiss(ent) dumtaxat singul(i) singul(as)/ a(nte) d(iem) XIII K(alendas) Sept(embres) Q(uinto) Tineio Rufo/ M(arco) Licinio Celere Nepote co(n)s(ulibus)/ coh(ortis) IIII Thracum P(iae) F(idelis) cui prae(e)st/ L(ucius) Porcius Crescens/ ex equite/ [---]sae Natusis f(ilio) Daco/ [desc]ript(um) et recognit(um) ex tabul(a) aenea quae / [fix]a est Romae in muro post templum di/[vi A]ug(usti) ad Minervam // Imp(erator) Caesar divi Traiani Parthici f(ilius) divi N[ervae]/ nepos Traianus Hadrianus Aug(ustus) pont(ifex) max[im(us)]/ trib(unicia) potest(ate) XI co(n)s(ul) III/ equit(ibus) et pedit(ibus) exerc(itus) P(ii) F(idelis) qui milit(averunt) in alis V et/ coh(ortibus) XV quae app(ellantur) Afr(orum) veter(ana) et I Thr(acum) et Gall(orum) et {I}/ Thr(acum) Class(iana) c(ivium) R(omanorum) torq(uata) Victr(ix) et I Noric(orum) c(ivium) R(omanorum) et Sulp(icia) c(ivium) R(omanorum)/ et I Fl(avia) Hisp(anorum) et I Latob(icorum) et Varc(ianorum) et I Pann(oniorum) et Dalm(atarum)/ et I Raet(orum) c(ivium) R(omanorum) et I Class(ica) et I Luc(ensium) et II Varc(ianorum) et II/ c(ivium) R(omanorum) et II Hisp(anorum) et II Ast(urum) et III Breuc(orum) et IIII Thrac(um)/ et VI Brit(tonum) et VI Bre[u(corum)] et VI Raet(orum) et sunt in Ger/man(ia) infer(iore) sub L(ucio) Coelio Rufo (!) et class(icis) senis/ et vicen(is) plurib(usve) stip(endiis) emerit(is) dimiss(is) honest(a)/ miss(ione) quor(um) nom(ina) subscri<p=B>(ta) sunt ipsis liber(is) poster(is)q(ue) eor(um) civit(atem) ded(it) et conub(ium) cum uxorib(us) / quas tunc habuiss(ent) cum est civit(as) i(i)s data aut / [----
      • RMM 24: [Imp(erator) Caesar divi Traiani Parthici f(ilius) divi Nervae nepos Traianus Hadrianus Aug(ustus) pont(ifex) max(imus) tribun(icia) potest(ate) XI co(n)s(ul) III equiti(bus) et peditib(us) exerc(itus) P(iae) F(idelis) qui militav(erunt) in alis V et coh(ortibus) XV quae appell(antur) I Afror(um) veter(ana) et I Thrac(um) et Gallor(um) et Thrac(um) classi(ana) c(ivium) R(omanorum) torq(uata) victrix et I Norico(rum) c(ivium) R(omanorum) et Sulpicia c(ivium) R(omanorum) et Flavia Hispan(orum) et I La]tob(icorum) et Varc(ianorum) et I [Pannonior(um) et Dalma(tarum) et I Raetor(um) c(ivium)] R(omanorum) et I Class(ica) et I [Lucen(sium) et II Varcian(orum) et II c(ivium) R(omanorum) et II His]p(anorum) et II Ast(urum) et [III Breucor(um) et IIII Thrac(um) et VI Britt(onum) et VI] Breuc(orum) [et VI Raetor(um) et sunt in Germania inferior(e) su]b L(ucio) Caelio [Rufo quinis et vicenis it(em) class(icis) senis et vice]n(is) plu[rib(usve) stipend(iis) emeritis dimissis honest(a) mis]s(ione) quor[um nom(ina) subscripta sunt // a]ut si [qui caelib(es) essent cum is quas postea duxi]ss(ent) dumta[xat singul(i) singul(as)] / [a(nte) d(iem) XIII K(alendas) Sept(embres) Q(uinto) Tinei]o Rufo M. Licin[io Celere Nepote co(n)s(ulibus)] / [coh(ortis) I Latobicor(um) et] Varcianor(um), [cui praeest / ---]s / ex pedite / [---] Daubasgi [f(ilio) ---]namesis fil(iae) uxori [eius ---/ descript(um) et rec]ogn(itum) ex tabul(a) aenea, q[uae fixa est Romae in mu]ro pos(t) templum divi Au[g(usti) ad Minervam]
    5. AE 1994, 1285, Woerdem, Países Bajos: P(ro) s(alute) I(mperatoris?) C(aesaris?) T(iti?) A(eli?) Ha(driani?)/ A(ntonini?) A(ugusti?) P(ii?)/ Soli Helaga/balo et Miner(vae) L(ucius) Terentius/ Bassus )(centurio) coh(ortis)/ III Breucor(um)
    6. CIL III 11996a y b: C(o)ho(rs) III Br(eucorum)
    7. CIL X 3847, Capua, Italia: M(arco) Campanio / M(arci) fil(io) M(arci) nep(oti) Fal(erna) / Marcello / proc(uratori) A[ug]ustor(um) / ad Me[rc]urium / Alexandr(iae) proc(uratori) / provinc(iae) Cypri / praef(ecto) eq(uitum) alae Parth(orum) / trib(uno) coh(ortis) pr(imae) Hemesen(orum) / praef(ecto) coh(ortis) III Breucor(um) / [c(ives) R(omani) in provi]ncia Cypro. Este caballero romano también fue Prefecto del Ala Parthorum. [2] (enlace roto disponible en Internet Archive; véase el historial, la primera versión y la última).
    8. A. Buonopane, "L'iscrizione nascosta", Atti del Convegno Borghesi 2017, Faenza, 2019, pp. 33-36: [--- Cornelius]/ [------]/ [---]rn[----] / [pra]ef(ecto) coh(ortis) I[II(?)] / [Br]eucor(um) trib(uno) / [m]ilit(um) leg(ionis) IIII F(laviae) F(elicis) / [II]IIvir(o) i(ure) d(icundo) / [--- C]ornelius Favor / [f]ratri t(estamento) f(ieri) i(ussit)

    Véase también[editar]

    Red de comunicaciones, principales civitates y principales campamentos militares romanos de la provincia Germania Inferior.

    Bibliografía[editar]

    • J. Spaul, Cohors2: The evidence for and a short history of the auxiliary infantry units of the Imperial roman Army, BAR International Series, n.º 841, Oxford 2001, p. 321. ISBN 1-84171-046-6