Cayo Ateyo Capitón

De Wikipedia, la enciclopedia libre
Cayo Ateyo Capitón
Información personal
Nacimiento 38 a. C. Ver y modificar los datos en Wikidata
Fallecimiento 22 Ver y modificar los datos en Wikidata
Familia
Padre Cayo Ateyo Capitón Ver y modificar los datos en Wikidata
Información profesional
Ocupación Jurista, político y escritor Ver y modificar los datos en Wikidata
Cargos ocupados

Cayo o Gayo Ateyo Capitón[a]​ (34 a. C.-22) fue senador, cónsul y uno de los más importantes juristas romanos de la época de los emperadores Augusto y Tiberio.

Biografía[editar]

Ateyo Capitón era de origen plebeyo y partidario de Augusto. En el año 5 alcanzó el cargo de cónsul sufecto[2]​ y de 13 a 22 fue curator aquarum, donde fue sucedido por Tario Rufo.[3]​ En 15, Tiberio le encomendó, junto con Lucio Arruncio, la tarea de prevenir las crecídas del río Tíber en Roma.[4]

Como miembro del Senado, en 19 fue uno de los redactores del senadoconsulto de Larino sobre la prohibición a senadores y caballeros de ejercer el oficio de gladiador,[5]​ y en 20 uno de los encargados de redactar el senadoconsulto de Cneo Pisón padre.[6]

Fue discípulo de Aulo Ofilio y fundó la escuela jurídica sabiniana, llamados por él capitonianos, que tomó el nombre de su alumno más importante, Masurio Sabino. Los sabinianos fueron rivales de la escuela proculeyana, dirigida por el jurista Marco Antistio Labeón.[7]

Obras[editar]

Ateyo Capitón escribió De iure pontificio en seis libros y un tratado de derecho público en nueve. No ejerció gran influencia posterior.

Notas[editar]

  1. En latín, C. Ateius Capito.[1]

Referencias[editar]

  1. PIR2 A 1279.
  2. Así lo indican las inscripciones:
    • CIL VI 813, Roma (Italia): [---]spetus mag(ister) d(onum) d(edit) / [cum iis(?) quorum n]omina scripta sunt qui in hoc / [templum(?) contulerun]t C(aio) Ateio Capitone C(aio) Vibio Postumo co(n)s(ulibus)
    • CIL XII 2574, Annemasse (Francia): Firmus Hilari f(ilius) / Marti pro mer(itis) / C(aio) Ateio Capitone C(aio) Vivio Postum(o) / co(n)s(ulibus)
  3. Frontino, De aquis II, 102: Cum perduxerimus rem ad initium curatorum, non est alienum subiungere qui post Messalam huic officio ad nos usque praefuerint. Messalae successit Planco et Silio cos. Ateius Capito. Capitoni C. Asinio Pollione C. Antistio Vetere cos. Tarius Rufus. Tario Servio Cornelio Cethego L. Visellio Varrone consulibus M. Cocceius Nerva, divi Nervae avus, scientia etiam iuris inlustris.
  4. Tácito, Ann. I, 76, 1-2: Eodem anno continuis imbribus auctus Tiberis plana urbis stagnaverat; relabentem secuta est aedificiorum et hominum strages. igitur censuit Asinius Gallus ut libri Sibyllini adirentur. Renuit Tiberius, perinde divina humanaque obtegens; sed remedium coercendi fluminis Ateio Calpitoni et L. Arruntio mandatum.
  5. AE 1978, 145 = AE 1983, 210 = AE 1984, 249 = AE 1990, 189 = AE 1991, 515 = AE 1992, 300 = AE 1995, 354 = AE 2006, 26 = AE 2016, 55 , Larino (Italia): S(enatus) c(onsultum) / [---]l(¿?) in Palatio in porticu quae est ad Apollinis scr(ibundo) ad(fuerunt) C(aius) Ateius L(uci) f(ilius) Ani(ensi) Capito Sex(tus) Pomp[eius Sex(ti) f(ilius) ---] / [---] Octavius C(ai) f(ilius) Ste(llatina) Fronto M(arcus) Asinius Curti f(ilius) Arn(ensi) Mamilianus C(aius) Gavius C(ai) f(ilius) Pob(lilia) Macer q(uaestor) A(ulus) Did[ius --- f(ilius) --- Gallus q(uaestor)] / [quod M(arcus) Silan]us L(ucius) Norbanus Balbus co(n)s(ules) v(erba) f(ecerunt) commentarium ipsos composuisse sic uti negotium iis [datum erat de ---] / [senat]orum(?) pertinentibus aut ad eos qui contra dignitatem ordinis sui in scaenam ludumv[e gladiatorium prodi]/[rent] u(ti) s(ancitur) s(enatus) c(onsultis) quae d(e) e(a) r(e) facta essent superioribus annis adhibita fraude qua maiestatem senat[us minuerent q(uid) d(e) e(a) r(e) f(ieri) p(laceret) d(e) e(a) r(e) i(ta) c(ensuere)] / [pl]acere ne quis senatoris filium filiam nepotem neptem pronepotem proneptem neve que[m cuius patri aut avo] / vel paterno vel materno aut fratri neve quam cuius viro aut patri aut avo paterno ve[l materno aut fratri ius] / fuisset u< m = N >quam spectandi in equestribus locis in scaenam produceret auctoramentove rog[aret ut in scaenam(?) prodi]/ret(?) aut ut pinnas gladiatorum raperet aut ut rudem tolleret aliove quod eius rei simile min[istraret neve si quis se] / praeberet conduceret neve quis eorum se locaret idque ea de causa diligentius caveri dum[modo(?) ne --- d(olo) m(alo) perseverent qui] / eludendae auctoritatis eius ordinis gratia quibus sedendi in equestribus locis ius erat aut p[ublicam ignominiam] / ut acciperent aut ut famoso iudicio condemnarentur dederant operam et posteaquam ei des[civerant sua sponte ex] / [eq]uestribus locis auctoraverant se aut in scaenam prodierant neve quis eorum de quibus [s(upra) s(criptum) e(st) si id contra dignitatem ordi]/[nis su]i faceret libitinam haberet praeterquam si quis iam prodesset (sic) in scaenam operasve s[uas ad ludum locasset si]/[ve na]tus natave esset ex histrione aut gladiatore aut lanista aut lenone / [cum] s(enatus) c(onsulto) quod M(anio) Lepido T(ito) Statilio Tauro co(n)s(ulibus) referentibus factum esset scriptum compre(he)n[sum esset ne cui ingenuae quae] / [minor qu]am an(norum) XX neve cui ingenuo qui minor quam an(norum) XXV esset auctorare se operas[ve suas ad ludum ---] / [---]os locare permitteretur nisi qui eorum a divo Augusto aut ab (sic) Ti(berio) Caesare Aug[usto in scaenam ludumve] / [gladiatorium co]niectus esset {qui eorum} is qui ita coniecisset auctorare se operasve suas [locare ---] / [---]arem redducendum esset statuissent id servari placere praeterquam [si quis --] / [---]O[-----
    • SCPisone-A, p 10 = HEp 1994, 831z = HEp 1995, 727 = HEp 1996, 881 = HEp 1997, 927 = HEp 1998, 479 = HEp 1999, 525 = HEp 2006, 332 = AE 1993, 21a = AE 1996, 885 = AE 1997, 29 = AE 1998, 27 = AE 1998, 28 = AE 1998, 29 = AE 1998, 30 = AE 1998, 31 = AE 1998, 32 = AE 1998, 33 = AE 1998, 34 = AE 1998, 35 = AE 1998, 36 = AE 1999, 32 = AE 1999, 33 = AE 1999, 34 = AE 1999, 35 = AE 1999, 36 = AE 2000, 37 = AE 2000, 38 = AE 2000, 39 = AE 2000, 72 = AE 2001, 33 = AE 2001, 40 = AE 2001, 41 = AE 2001, 42 = AE 2001, 87 = AE 2002, 43 = AE 2002, 44 = AE 2002, 45 = AE 2002, 46 = AE 2005, 45 = AE 2006, 134, El Saucejo (Sevilla, España: S(enatus) c(onsultum) de Cn(aeo) Pisone patre propositum N(umerio) Vibio Sereno proco(n)s(ule) // A(nte) d(iem) IIII Eid(us) Dec(embres) in palatio in porticu quae est ad Apollinis scribendo / adfuerunt M(arcus) Valer(ius) M(arci) f(ilius) Lem(onia) Mesallinus C(aius) Ateius L(uci) f(ilius) Ani(ensi) Capito Sex(tus) Pomp(eius) / Sex(ti) f(ilius)] Arn(ensi) M(arcus) Pomp(eius) M(arci) f(ilius) Teret(ina) Priscus C(aius) Arrenus C(ai) f(ilius) Gal(eria) Gallus L(ucius) Nonius L(uci) f(ilius) / Pom(ptina) Asprenas q(uaestor) M(arcus) Vinicius P(ubli) f(ilius) Pob(lilia) q(uaestor) quod Ti(berius) Caesar divi Aug(usti) f(ilius) Aug(ustus) / pontifex max< i= U >mus tribunicia potestate XXII co(n)s(ul) III designatus IIII ad sena/tum rettulit qualis causa Cn(aei) Pisonis patris visa esset et an merito sibi mor/tem conscisse videretur et qualis causa M(arci) Pisonis visa esset cui rel{l}ationi ad/iecisset uti precum suarum pro adulescente memor is ordo esset qualis cau/sa Plancinae visa esset pro qua persona quid petisset et quas propter causas / exposuis(s)et antea et quid de Visellio Karo et de Sempronio Basso comitibus Cn(aei) Pisonis patris iudicaret (...)
    • CIL II25, 900, El Tejar (Málaga, España): A(nte) d(iem) IIII Eid(us) Dec(embres) in palatio in porticu qua(e) est ad Apollinis [scribendo] / adfuerunt M(arcus) Valer(ius) M(arci) f(ilius) Lem(onia) Messal(l)inus C(aius) Ateius L(uci) f(ilius) Ani(ensi) Capito Sex(tus) Pom[p(eius) Sex(ti) f(ilius)] / Arn(ensi) M(arcus) Pomp(eius) M(arci) f(ilius) Ter(etina) Priscus C(aius) Arrenus C(ai) f(ilius) Gal(eria) Gallus L(ucius) Nonius L(uci) f(ilius) Pom(ptina) A(sp)r(e)n[as q(uaestor) M(arcus)] / Vinicius P(ubli) f(ilius) Pob(lilia) q(uaestor) quod Ti(berius) Caesar (sic) Aug(usti) f(ilius) Aug(ustus) pontifex max< i= U >mus tribunic(ia) potest(ate) XXII co(n)s(ul) III desig(natus) [IIII] / ad senatum rettulit qualis causa Cn(aei) Pisonis visa esset et an merito sibi mortem conscisse vide[retur] / et qualis causa M(arci) Pisonis visa esset cui relationi adiecisset uti precum suarum pro adulescente m[emor] / is ordo esset (sic) qualis causa Plancinae visa e[s]set pro qua persona quid petisset et quas propter causa[s ex]/posuisset antea et quid de Visellio Karo et de Sempronio Basso comitibus Cn(aei) Pisonis patris iudicaret (...)
  6. Tácito, Ann. III, 75: Obiere eo anno viri inlustres Asinius Saloninus, Marco Agrippa et Pollione Asinio avis, fratre Druso insignis Caesarique progener destinatus, et Capito Ateius, de quo memoravi, principem in civitate locum studiis civilibus adsecutus, sed avo centurione Sullano, patre praetorio. consulatum ei adceleraverat Augustus ut Labeonem Antistium isdem artibus praecellentem dignatione eius magistratus antiret. namque illa aetas duo pacis decora simul tulit: sed Labeo incorrupta libertate et ob id fama celebratior, Capitonis obsequium dominantibus magis probabatur. illi quod praeturam intra stetit commendatio ex iniuria, huic quod consulatum adeptus est odium ex invidia oriebatur.

Bibliografía[editar]

  • José Manuel Roldán, José María Blázquez, Arcadio del Castillo El Imperio Romano, Historia de Roma, tomo II, Ediciones Cátedra, 1999.

Enlaces externos[editar]


Predecesor:
Lucio Valerio Mesala Voleso y Gneo Cornelio Cinna Magno
Cónsul suffectus del Imperio romano junto con
Gayo Vibio Póstumo

julio y diciembre de 5
Sucesor:
Marco Emilio Lépido y Lucio Arruncio