Diferencia entre revisiones de «Cueva del Gegant»

De Wikipedia, la enciclopedia libre
Contenido eliminado Contenido añadido
Joan79 (discusión · contribs.)
Página creada con «{{Indret |tipología = Yacimiento arqueológico |nombre = Cova del Gegant |imagen = Gegant1.jpg |pie = Entrada a la Cova…»
Etiqueta: sin categorizar
(Sin diferencias)

Revisión del 12:12 25 jul 2020

Plantilla:Indret La Cova del Gegant es una cueva marina cárstica situada en la Punta de les Coves, en la sierra de Colls-Miralpeix, en el termino municipal de Sitges, en la comarca del Garraf (Barcelona). La cueva se sitúa entre otras dos cavidades, la Cova del Musclo y la Cova Llarga. En el interior de la cueva hay un yacimiento arqueológico del Paleolítico medio con presencia de restos humanos neandertales (Homo neanderthalensis), restos de herramientas de sílex y restos de fauna pleistocena.

La entrada natural de la cueva se encuentra actualmente inundada a causa de los cambios de las corrientes marinas de litoral del macizo del Garraf, acentuados en los últimos años por la construcción de puertos deportivos. Actualmente, se accede por una sima de 14 metros de profundidad por encima de la galería principal. Tiene 22 metros de longitud y 60 metros de recorrido , esta diferenciada en dos espacios principales; el primer es de grandes dimensiones, dispone de un vestíbulo de entrada y dos bocas de acceso des del mar. El segundo se encuentra en la parte terminal del yacimiento y en una cota mas elevada, lo que ha permitido conservar mejor el sedimento. También hay ha dos galerías laterales dispuestas de manera paralela .[1]

Historia

Des del año 1880 ya se tenia constancia de la presencia de cuevas en la zona costera de Sitges. Aún así, la primera intervención que se conoce en la Cova del Gegant se realizó en 1953 por parte de la Associació Muntanyenca de Sitges (Amunt) junto con el cura y paleontólogo Santiago Casanova i Giner, vinculado al Museu Geològic del Seminari de Barcelona. Posteriormente excavaron miembros del Museu Víctor Balaguer de Vilanova i la Geltrú. Después Ramon Viñas excavó en 1972, los trabajos se centraron en una de las galerías laterales y parte de la central. Un año mas tarde, los trabajos continuaron por el propio investigador junto con J.F. de Villalta y la sección de Ecologia del Quaternari de l’Institut Jaume Almera de Barcelona.

Las excavaciones se retomaron en 1985 con una excavación de salvamento dirigida por Josep Miret y Rafael Mora. El objetivo fue evitar la perdida de material arqueológico a causa de la erosión marina. Por este motivo se excavó la galería más próxima al mar y en otras partes de las galerias laterales. El mismo equipo, dirigido por Rafael Mora y Jorge Martínez realizaron otra excavación en 1989.

A partir del año 2007 y hasta la actualidad, la cova del Gegant de Sitges está siendo investigada por el Grup de Recerca del Quaternari de la Universitat de Barcelona dentro del marco de diferentes proyectos de investigación sobre el Pleistoceno en el macizo del Garraf. Este proyecto y las excavaciones en la Cova del Gegant estan dirigidos por Joan Daura y Montserrat Sanz junto con la colaboración de distintos investigadores.[2]

Restos Neandertales

Por lo que se refiere a los restos arqueológicos de la cova del Gegant, lo más significativo son los restos humanos, aunque también se han localizado otros materiales. El primer de los restos humanos procede de la excavación de 1953, en la cual se recuperaron un conjunto de restos faunísticos y una mandíbula humana de neandertal (Gegant-1), este restos fue estudiado por primera vez en 2005 (Daura et al., 2005) en un estudio realizado conjuntamente por Joan Daura y Montserrat Sanz de la Universitat de Barcelona, Eulàlia Subirà, de la Universitat Autònoma de Barcelona, Juan Luis Arsuaga, de la Universitat Complutense de Madrid i Rolf Quam, del Centro de Investigación sobre la Evolución y Comportamiento Humanos (UCM-ISCIII).

Esta mandíbula de neandertal esta formada por tres fragmentos: uno del lado izquierdo, un del lado derecho y parte del borde inferior del cuerpo mandibular del lado derecho, y entre los tres constituyen la casi totalidad del cuerpo mandibular, no conserva ningún diente pero si los alvéolos. La morfología conservada de la pieza confirma que los neandertales tenían un aparato masticatorio mucho mas robusto que el nuestro. El hecho que aparentemente carece de mentón, propio de nuestra especie, la posición atrasada de los agujeros mentonianos a través de los cuales se irriga la mandíbula, la robusteza y los caracteres métricos situan este individuo en los neandertales.

Bibliografía

  • Daura, J., Sanz, M. Subirà, M. E., Quam, R., Fullola, J., Arsuaga, J.L. 2005. "A Neanderthal mandible from the Cova del Gegant (Sitges, Barcelona, Spain)". Journal of Human Evolution 49: 56-70. https://doi.org/10.1016/j.jhevol.2005.03.004
  • López-García, J.M., Blain, H.-A., Cuenca-Bescós, G., Arsuaga, J.L., 2008. "Chronological, environmental, and climatic precisions on the Neanderthal site of Cova del Gegant (Sitges, Barcelona, Spain)". Journal of Human Evolution 55: 1151-1155.
  • Daura, J., Sanz, M., Pike, A. W. G., Zilhão, J., Subirà, M.E., Fornós, J.J., Fullola, J. Ma., Julià, R. 2010. "Stratigraphic context and direct dating of the Neanderthal mandible from Cova del Gegant (Sitges, Barcelona)", Journal of Human Evolution 59: 109-122. https://doi.org/10.1016/j.jhevol.2010.04.009
  • Arsuaga, J. L., Quam, R., Daura, J., Sanz, M., Subirà, E., Dalén, L., Götherström, A. 2011."Neanderthal mtDNAfrom an Upper Pleistocene human mandible from the cova del Gegant (Spian). En: Condemi, S., Weniger, Gerd-Ch. (Eds.). Neandertals: Their ancestors and contemporaries. Continuity and Discontinuity in the Peopling of Europe. Proceedings of the international congress to commemorate 150 Years of of Neanderthal discoveries, 1856-2006". In Delson, E. and Sargis, E. (Eds)Vertebrate Paleobiology and Paleoanthropology series XXI, Chapter 19, pp. 213-219. ISSN 1877-9077 e-ISSN 1877-9085; ISBN 978-94-007-0491-6 e-ISBN 978-94-007-0492-3; DOI 10.1007/978-94-007-0492-3. Springer Dordrecht Heidelberg London New York.
  • Rodríguez, L., García-González, R., Sanz, M., Daura, J., Quam, R., Fullola, J. M., Arsuaga, J. L. 2011. "A Neanderthal Lower Incisor form Cova del Gegant (Sitges, Barcelona, Spain)". Bol. R. Soc. Esp. Hist. Nat. Sec. Geol. 105(1-4): 25-30.
  • Daura, J.; Sanz, M. 2011-2012. Procedencia estratigràfica de los restos humanos de la Cova del Gegant (Sitges, Barcelona). Mainake 33, 215-232.
  • Quam, R., Sanz, M., Daura, J., Robson, K., García-Gonzalez, R., Rodríguez, L., Dawson, H., Rodríguez, R.F., Gómez, S., Villaescusa, L., Rubio, A., Yagüe, A., Ortega, M.C., Fullola, J.M., Zilhao, J., Arsuaga, J.L. 2015. "The Neandertals of northeastern Iberia: New remains from the Cova del Gegant (Sitges, Barcelona)". J. Hum. Evol. 1-16.https://doi.org/10.1016/j.jhevol.2015.02.002
  • Sanz, M., Daura, J., Égüez, N., Cabanes, D. 2017. On the track of anthropogenic activity in carnivore dens: Altered combustion structures in Cova del Gegant (NE Iberian Peninsula). Quaternary International. Volume 437, Part B, 5 May 2017, Pages 102-114. https://doi.org/10.1016/j.quaint.2015.10.057
  • Daura, J.; Sanz, M.; Soriano, I.; Pedro, M.; Rubio, A.; Oliva, M.; Gibaja, J.F.; Queralt, I.; Alvarez, R.; López-Cachero, J. 2017. Objetos de oro y epicampaniforme en la Cova del Gegant. Relaciones en la costa mediterránea de la Península Ibérica durante la Edad del Bronce. Trabajos de Prehistoria, 74 (1): 3-20. https://doi.org/10.3989/tp.2017.12188
  • Odriozola, C.P.; Sousa, A.C.; Mataloto, R.; Boaventura, R.; Andrade, M.; Villalobos-García, R.; Garrido-Cordero, J.A.; Rodríguez, E.; Martínez-Blanes, J.M.; Avilés, M.A.; Daura, J.; Sanz, M.; Riquelme, J.A. 2019. Amber, beads and social interaction in the Late Prehistory of the Iberian Peninsula. An update. Archaeological and Anthropological Sciences, 11(2): 567-595. https://doi.org/10.1007/s12520-017-0549-7
  • Odriozola C.P.; Garrido Cordero, J.Á.; Daura, J.; Sanz, M.; Martínez-Blanes J.M.;, Avilés MÁ. 2019.  Amber imitation? Two unusual cases of Pinus resin-coated beads in Iberian Late Prehistory (3rd and 2nd millennia BC). PLoS One, 14(5): e0215469. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0215469
  • Olalde, I.; Mallick, S.; Patterson, N.; Rohland, N.; Villalba-Mouco, V.; Silva, M.; Dulias, K.; Edwards, C.J.; Gandini, F.; Pala, M.; Soares, P.; Ferrando-Bernal, M.; Adamski, N.; Broomandkhoshbacht, N.; Cheronet, O.; Culleton, B.J.; Fernandes, D.; Lawson, A.M.; Mah, M.; Oppenheimer, J.; Stewardson, K.; Zhang, Z.; Jiménez Arenas, J.M.; Toro Moyano, I.J.; Salazar-García, D.C.; Castanyer, P.; Santos, M.; Tremoleda, J.; Lozano, M.; García Borja, P.; Fernández-Eraso, J.; Mujika-Alustiza, J.A.; Barroso, C.; Bermúdez, F.J.; Viguera Mínguez, E.; Burch, J.; Coromina, N.; Vivó, D.; Cebrià, A.; Fullola, J.M.; García-Puchol, O.; Morales, J.I.; Oms, F.X., Majó, T., Vergès, J.M.; Díaz-Carvajal, A.; Ollich-Castanyer, I.; López-Cachero, F.J.; Silva, A.M.; Alonso-Fernández, C.; Delibes de Castro, G.; Jiménez Echevarría, J.; Moreno-Márquez, A.; Pascual Berlanga, G.; Ramos-García, P.; Ramos-Muñoz, J.; Vijande Vila, E.; Aguilella Arzo, G.; Esparza Arroyo, Á.; Lillios, K.T.; Mack, J.; Velasco-Vázquez, J.; Waterman, A.; Benítez de Lugo Enrich, L.; Benito Sánchez, M.; Agustí, B.; Codina, F.; de Prado, G., Estalrrich, A.; Fernández Flores, Á.; Finlayson, C.; Finlayson, G.; Finlayson, S.; Giles-Guzmán, F.; Rosas, A.; Barciela González, V.; García Atiénzar, G.; Hernández Pérez, M.S.; Llanos, A.; Carrión Marco, Y.; Collado Beneyto, I.; López-Serrano, D.; Sanz Tormo, M.; Valera, A.C.; Blasco, C.; Liesau, C.; Ríos, P.; Daura, J.; de Pedro Michó, M.J.; Diez-Castillo, A.A.; Flores Fernández, R.; Francès Farré, J.; Garrido-Pena, R.; Gonçalves, V.S.; Guerra-Doce, E.; Herrero-Corral, A.M.; Juan-Cabanilles, J.; López-Reyes, D.; McClure, S.B.; Merino Pérez, M.; Oliver Foix, A.; Sanz Borràs, M.; Sousa, A.C.; Vidal Encinas, J.M.; Kennett, D.J.; Richards, M.B.; Werner Alt, K.; Haak, W.; Pinhasi, R.; Lalueza-Fox, C.; Reich, D. 2019. The genomic history of the Iberian Peninsula over the past 8000 years. Science, 363 (6432), 1230-1234. https://doi.org/10.1126/science.aav4040
  • Rodríguez Hidalgo, A, Sanz, M.; Daura, J.; Sánchez Marcos,A. 2020. Taphonomic criteria for identifying Iberian lynx dens in quaternary deposits. Scientific Reports, https://doi.org/10.1038/s41598-020-63908-6

Enlaçes externos

Plantilla:ORDENA:Cova Del Gegant

Gegant

Categoria:Geografia de Sitges Categoria:Jaciments del mosterià a Catalunya Categoria:Jaciments arqueològics del Garraf

  1. https://egipci.cultura.gencat.cat/.  Parámetro desconocido |títol= ignorado (se sugiere |título=) (ayuda); Falta el |título= (ayuda)
  2. http://www.ub.edu/SERP/quaternari/arxius/4_SanzMDauraJ2008.pdf.  Parámetro desconocido |títol= ignorado (se sugiere |título=) (ayuda); Falta el |título= (ayuda)