Diferencia entre revisiones de «Teorema chino del resto»
correcciones varias |
m Revertidos los cambios de 87.219.243.62 a la última edición de 190.132.226.220 |
||
Línea 1: | Línea 1: | ||
El '''teorema chino del resto''' es un resultado sobre [[congruencia]]s en [[teoría de números]] y sus generalizaciones en [[álgebra abstracta]]. El enunciado dice: |
|||
'''中國剩餘定理'''('''Chinese Remainder Theorem''','''中国余数定理'''),古有「'''韓信點兵'''」、「'''孫子定理'''」、「'''鬼谷算'''」、「'''隔墻算'''」、「'''剪管術'''」、「'''秦王暗點兵'''」、「'''物不知數'''」之名,是[[數論]]中的一個重要命題。 |
|||
{{teorema |
|||
== 物不知数 == |
|||
|1=Sean <math>n,m \in \mathbb{N}</math> tales que <math> \operatorname{mcd}(n, m) = 1 \,</math> ([[primos relativos]]). |
|||
在中國古代著名數學著作《[[孫子算經]]》中,有一道題目叫做“物不知數”,原文如下: |
|||
{{quote|有物不知其数,三三数之剩二,五五数之剩三,七七数之剩二。问物几何?}} |
|||
即,一個整數除以三餘二,除以五餘三,除以七餘二,求這個整數。 |
|||
Entonces dados cualesquiera <math>b_1,b_2 \in \mathbb{Z}</math>, <math>\exists x \in \mathbb{Z}</math> tal que: |
|||
[[中国]][[数学家]][[秦九韶]]于[[1247年]]做出了完整的解答,口訣如下 |
|||
{{quote|三人同行七十希,五樹梅花廿一支,七子團圓正半月,除百零五便得知}} |
|||
這個解法實際上是,首先利用秦九韶發明的[[大衍求一術]]求出5和7的最小公倍數35的倍數中除以3餘數為1的最小一個70(這個稱爲35相對于3的數論倒數),3和7的最小公倍數21相對于5的數論倒數21,3和5的最小公倍數15相對于7的數論倒數15。然後 |
|||
:<math>70 \times 2 + 21 \times 3 + 15 \times 2 = 233</math> |
|||
233便是可能的解之一。它加減3、5、7的最小公倍數105的若干倍仍然是解,因此最小的解為233除以105的餘數23。 |
|||
:<math>x \equiv b_1 \pmod n</math> y |
|||
附注:这个解法并非最简,因为实际上35就符合除3余2的特性,所以最小解是:<math> 35 \times 1 + 21 \times 3 + 15 \times 2- 3 \times 5 \times 7 = 128 - 105 = 23</math> 最小解加上105的正整数倍都是解。 |
|||
:<math>x \equiv b_2 \pmod m</math> |
|||
Y además, si existen otros <math>v,w \in \mathbb{Z}</math> que satisfagan las dos [[congruencia]]s anteriores entonces: |
|||
== 形式描述 == |
|||
以上解法若推廣到一般情況,便得到了中國剩餘定理的一個構造性證明。 |
|||
:<math>v \equiv w \pmod {n \cdot m} </math> |
|||
一般地,'''中國剩餘定理'''是指若有一些[[互质|两两互质]]的[[整数]] <math>m_1, m_2, \ldots, m_n</math>,则对任意的整数:<math>a_1, a_2,...a_n</math>,以下联立[[同餘]]方程组对模 <math>m_1 m_2 \cdots m_n</math> 有公解: |
|||
|2= |
|||
}} |
|||
== Enunciado del teorema == |
|||
:<math>\left\{ \begin{matrix} x \equiv a_1 \pmod {m_1} \\ x \equiv a_2 \pmod {m_2} \\ \vdots \qquad\qquad\qquad \\ x \equiv a_n \pmod {m_n} \end{matrix} \right.</math> |
|||
La forma original del teorema, contenida en un libro del [[siglo III]] por |
|||
== 克罗内克符号 == |
|||
el matemático chino [[Sun Tzu (matemático)|Sun Tzu]] |
|||
为了便于表述,对任意的[[正整数]]<math>\mathbf{i,j}</math>用一个常用[[函数]]<math>\zeta_{i,j}</math>表示,称之为[[克罗内克]]符号(Kronecker).定义: |
|||
[http://www.economist.com/science/displaystory.cfm?story_id=8881479] y |
|||
:<math>\zeta_{i,j} =\begin{cases} 1, \; i=j \\ 0, \; i \ne j \end{cases}</math> |
|||
posteriormente publicado en [[1247]] por [[Qin Jiushao]], es un enunciado sobre |
|||
使用该符号,即可给出上述一般同餘方程组的求解过程,分两步完成 |
|||
congruencias simultáneas (ver [[aritmética modular]]). |
|||
* 对每个<math>1 \le i \le k</math>,先求出[[正整数]]<math>b_i</math>满足<math>b_i \equiv \zeta_{i,j} \pmod {m_j}</math>,即所求的<math>b_i</math>满足条件:<math>b_i \;\bmod\; m_i = 1</math>,但被每个<math>m_j(i\ne j)</math>整除。其求法如下:记<math>r_i =m_{1} \cdots m_{i-1} m_{i+1} \cdots m_k</math>,根据条件<math>m_1 ,\cdots,m_k</math>两两互素,可知<math>r_i</math>和<math>m_i</math>也互素,故存在整数<math>c_i</math>和<math>d_i</math>使得<math>r_i c_i + m_i d_i=1</math>.令<math>b_i = r_i c_i</math>,则对每个<math>i \ne j</math>,相对应的<math>m_j</math>显然[[整除]]<math>b_i</math>,并且<math>b_i \equiv 1 \pmod {m_i}</math>。由此表明<math>b_i</math>即为所求。 |
|||
* 对于前述所求的<math>b_i</math>,令<math>x_0 = \sum_{i=1}^k a_ib_i</math>,则<math>x_0 \equiv a_i b_i \equiv a_i \pmod {m_i}</math>,这说明<math>x_0</math>为上述同餘方程组的一个解,从而所有的解可表示为<math>x = x_0 + n \prod_{i=1}^k m_i</math>,其中的n可以取遍所有的整数。 |
|||
Supongamos que ''n''<sub>1</sub>, ''n''<sub>2</sub>, …, ''n''<sub>''k''</sub> |
|||
== 近世交换环及推广 == |
|||
son [[entero]]s [[coprimos dos a dos]]. Entonces, para enteros dados |
|||
设<math>\mathbf{R}</math>为有[[单位元]]的[[交换环]],<math>I_1,\cdots,I_n</math>为环<math>\mathbf{R}</math>的[[理想]],并且当<math>i \ne j</math>时,<math>I_i + I_j = \mathbf{R}</math>,则有[[典范]]的环[[同构]]<math>\mathbf{R} /( I_1 \cap \cdots \cap I_n \cong \mathbf{R} / I_1 \times \cdots \times \mathbf{R} I_n</math>,其中环同构由[[映射]]<math>\alpha + I_1 \cap \cdots \cap I_n \rightarrow (\alpha + I_1 , \alpha + I_2 ,\cdots, \alpha + I_n</math>)给出。 |
|||
''a''<sub>1</sub>,''a''<sub>2</sub>, …, ''a''<sub>''k''</sub>, existe un |
|||
entero ''x'' que resuelve el sistema de congruencias simultáneas |
|||
:<math>\begin{align} |
|||
== 参考书目 == |
|||
x &\equiv a_1 \pmod{n_1} \\ |
|||
''数学的100个基本问题'',靳平 主编,ISBN 7-5377-2171-8 |
|||
x &\equiv a_2 \pmod{n_2} \\ |
|||
&\vdots \\ |
|||
x &\equiv a_k \pmod{n_k} |
|||
\end{align}</math> |
|||
Más aún, todas las soluciones ''x'' de este sistema son congruentes módulo el |
|||
[[Category:同余]] |
|||
producto <math>N = n_1 n_2 ... n_k</math>. |
|||
[[Category:数学定理|Z]] |
|||
Algunas veces, las congruencias simultáneas pueden ser resueltas aun si los |
|||
''n<sub>i</sub>'''s no son coprimos a pares. Una solución ''x'' existe si y sólo |
|||
si: |
|||
:<math>a_i \equiv a_j \pmod{\operatorname{mcd}(n_i,n_j)} \qquad \mbox{para todo }i\mbox{ y }j |
|||
. \,\! </math> |
|||
Todas las soluciones ''x'' son entonces congruentes módulo el [[mínimo común múltiplo]] |
|||
de los ''n<sub>i</sub>''. |
|||
Versiones del teorema chino del resto fueron también conocidas por [[Brahmagupta]], |
|||
y aparecen en el [[Liber Abaci]] de [[Fibonacci]] (1202). |
|||
== Aplicaciones == |
|||
El teorema chino del resto tiene importantes aplicaciones en [[criptografía]], en especial para reducir operaciones con números enormes mediante el paso a congruencias. |
|||
En el [[RSA|algoritmo RSA]], por ejemplo, los cálculos se hacen módulo <math>n</math>, donde |
|||
<math>n</math> es un producto de dos primos <math>p</math> y <math>q</math>. |
|||
Tamaños habituales para <math>n</math> son 1024, 2048 ó 4096 [[bit]]s, haciendo |
|||
que los cálculos requieran una gran cantidad de tiempo. Usando el teorema chino del resto los cálculos |
|||
pueden ser transportados del anillo <math>\Bbb{Z}_n</math> al anillo |
|||
<math>\Bbb{Z}_p \times \Bbb{Z}_q</math>. La suma de las longitudes de bit de |
|||
<math>p</math> y <math>q</math> es la longitud de bit de <math>n</math>, |
|||
haciendo <math>p</math> y <math>q</math> considerablemente menor que <math>n</math>. |
|||
Esto acelera mucho los cálculos. Nótese que las implementaciones del [[RSA|algoritmo RSA]] |
|||
usando el teorema chino del resto son más susceptibles a ataques de "fault injection". |
|||
== Referencias == |
|||
* {{cita libro |
|||
| apellidos = Koblitz |
|||
| nombre = Neal |
|||
| enlaceautor = Neal Koblitz |
|||
| editorial = Springer |
|||
| título = A Course in Number Theory and Cryptography |
|||
| edición = 2ª |
|||
| año = 1998 |
|||
| ubicación = EE. UU. |
|||
| isbn = 978-0-387-94293-3 |
|||
| páginas = 238 |
|||
}} |
|||
[[Categoría:Teoremas de teoría de números|Chino del resto]] |
|||
[[ar:مبرهنة الباقي الصيني]] |
[[ar:مبرهنة الباقي الصيني]] |
||
Línea 42: | Línea 87: | ||
[[de:Chinesischer Restsatz]] |
[[de:Chinesischer Restsatz]] |
||
[[en:Chinese remainder theorem]] |
[[en:Chinese remainder theorem]] |
||
[[es:Teorema chino del resto]] |
|||
[[fa:قضیه باقیمانده چینی]] |
[[fa:قضیه باقیمانده چینی]] |
||
[[fi:Kiinalainen jäännöslause]] |
[[fi:Kiinalainen jäännöslause]] |
||
Línea 64: | Línea 108: | ||
[[ur:چینی تقسیم باقی مسلئہ اثباتی]] |
[[ur:چینی تقسیم باقی مسلئہ اثباتی]] |
||
[[vi:Định lý số dư Trung Quốc]] |
[[vi:Định lý số dư Trung Quốc]] |
||
[[zh:中国剩余定理]] |
|||
[[zh-classical:韓信點兵]] |
[[zh-classical:韓信點兵]] |
Revisión del 16:01 21 abr 2010
El teorema chino del resto es un resultado sobre congruencias en teoría de números y sus generalizaciones en álgebra abstracta. El enunciado dice:
|
Enunciado del teorema
La forma original del teorema, contenida en un libro del siglo III por el matemático chino Sun Tzu [1] y posteriormente publicado en 1247 por Qin Jiushao, es un enunciado sobre congruencias simultáneas (ver aritmética modular).
Supongamos que n1, n2, …, nk son enteros coprimos dos a dos. Entonces, para enteros dados a1,a2, …, ak, existe un entero x que resuelve el sistema de congruencias simultáneas
Más aún, todas las soluciones x de este sistema son congruentes módulo el producto .
Algunas veces, las congruencias simultáneas pueden ser resueltas aun si los ni's no son coprimos a pares. Una solución x existe si y sólo si:
Todas las soluciones x son entonces congruentes módulo el mínimo común múltiplo de los ni.
Versiones del teorema chino del resto fueron también conocidas por Brahmagupta, y aparecen en el Liber Abaci de Fibonacci (1202).
Aplicaciones
El teorema chino del resto tiene importantes aplicaciones en criptografía, en especial para reducir operaciones con números enormes mediante el paso a congruencias. En el algoritmo RSA, por ejemplo, los cálculos se hacen módulo , donde es un producto de dos primos y . Tamaños habituales para son 1024, 2048 ó 4096 bits, haciendo que los cálculos requieran una gran cantidad de tiempo. Usando el teorema chino del resto los cálculos pueden ser transportados del anillo al anillo . La suma de las longitudes de bit de y es la longitud de bit de , haciendo y considerablemente menor que . Esto acelera mucho los cálculos. Nótese que las implementaciones del algoritmo RSA usando el teorema chino del resto son más susceptibles a ataques de "fault injection".
Referencias
- Koblitz, Neal (1998). A Course in Number Theory and Cryptography (2ª edición). EE. UU.: Springer. p. 238. ISBN 978-0-387-94293-3.